Verpakkingen staan vol met iconen. Op social media presenteren organisaties de ene na de andere behaalde certificering. Footers van websites staan vol met keurmerken. Voor biologisch. Voor vegan. Voor plasticvrij. Voor ISO 14001. Voor veiligheid. Voor kindarbeid-vrij. Stuk voor stuk goede dingen. Maar verwarrend is het ook. We doken in de wereld van duurzaamheidskeurmerken en certificaten voor duurzaam ondernemen: hoe belangrijk zijn ze en wat moet jij er als ondernemer mee?
Verwarrend in plaats van verduidelijkend?
Elke groene switch – van petite tot grande – heeft grootse impact, zeggen wij altijd. Maar moet je die goede, groene keuzes als ondernemer dan ook allemaal aantonen middels hét certificaat of keurmerk voor die keuze? Vinden wij lastig. Als scale-up nemen we het serieus. Maar eerlijk: iedere certificering inclusief onderzoekstraject, dat kost ook wat. Aan tijd. Aan geld. Aan dataverzameling en vastlegging. Nog steeds: dat zijn goede dingen. Hoe meer transparantie hoe beter, als je het ons vraagt.
First things first: keurmerken zijn er natuurlijk juist om te verduidelijken. Zodat consumenten kunnen vergelijken, er een objectieve lat is waarmee gemeten kan worden en om het misbruik van termen te voorkomen. Moet gezegd worden. Keerzijde is alleen dat er inmiddels zoveel keurmerken, iconen, normen en certificaten zijn, dat het verwarrend wordt. Sommigen nationaal, anderen internationaal.
Ook onze oren gingen suizen van alle certificeringen en keurmerken. Omdat we zelf de weg kwijtraakten én omdat je er niet onderuit komt als groene ondernemer, wijden we het laatste hoofdstuk van dit whitepaper duurzaam ondernemen aan groene certificaten. Om een klein beetje orde in misschien ook wel jouw chaos te scheppen. Want je bent niet de enige als je door de bomen het bos niet meer ziet. Met jou – we schatten – zo’n 75% van de ondernemers.
Kleine disclaimer: we gaan je niet vertellen wat het beste keurmerk of hét go-to certificaat is. Het is namelijk niet zo hapklaar. Wat we wel doen: duidelijkheid creëren en tips op een rij zetten zodat je makkelijker kunt bepalen wat de beste keuze voor jouw organisatie is.
CSRD als stimulans
We noemden het bij duurzaam financieren al even: CSRD komt eraan. Dat heeft niet alleen gevolgen voor je financiële verslagen waarin een duurzaamheidsrapportage verplicht wordt. Het vraagt meer. Misschien best veel zelfs. Maar, het zou ook zomaar eens mooie dingen kunnen brengen. Dat je vanwege de CSRD regelgeving en cijfers die je voor de duurzaamheidsrapportage verzamelt en in kaart brengt, ontdekt dat je stappen wilt maken. En die verduurzamingsstappen, die kunnen makkelijker worden als je een certificeringstraject doorloopt. Dan word je namelijk gevraagd om cijfers en keuzes. Keuzes die je wellicht al hebt gemaakt, maar die je ook stimuleren om meer te doen. Of inspireren om nieuwe stappen te zetten. Zo werkt het nu eenmaal vaak, vertellen we uit ervaring.
Keurmerken voor duurzaamheid op een rij
We splitsen ‘m in twee: uno keurmerken, dos certificaten. Met keurmerken bedoelen we iconen die je vaak op verpakkingen ziet staan. Gaan vaker over één aspect, zoals een productiewijze of de gebruikte ingrediënten. Mvo gerelateerde certificeringen die we daarna behandelen zijn organisatieoverkoepelend. Denk aan B Corp, Social Enterprise, ISO 14001 en Ecovadis. Kun je dus zien als certificaat voor duurzaam ondernemen van een organisatie in general.
We schetsen het landschap van keurmerken in grote lijnen. Om je op weg te helpen. Maar ook: om te begrijpen wat andere organisaties in de markt doen. Wat betekent het als ze kiezen voor SKAL? Vegan V-label? Of juist Cruelty Free?
Kijken we naar duurzame keurmerken, dan zijn er een paar thema’s te onderscheiden.
1. Biologisch
Bio certificeringen gaan over de productiewijze van het product. Voorbeelden van keurmerken die je op verpakkingen kunt tegenkomen: Europees biologisch keurmerk, Demeter en EKO. Skal is een onafhankelijke toezichthouder op de biologische keten in Nederland, die de betrouwbaarheid van het Europese bio keurmerken waarborgt. Start je met biologisch produceren? Dan is het Skal certificeringsproces nodig.
Vergelijk alle bio keurmerken bij de Keurmerkenwijzer.
2. Plantaardige, vegan keurmerken
Is een product vegetarisch of veganistisch? Dan zetten producenten dit geregeld zelf op de verpakking. Hoewel de criteria geen-vlees voor vegetarisch en geen-zuivel voor vegan overbekend zijn, zijn er ook aspecten die meer in het grijze gebied vallen. Om dit duidelijker te maken is er het V-Label, dat internationaal gebruikt wordt voor zowel vega als vegan certificering van producten. Een andere vegan certificering is het keurmerk van The Vegan Society. Beiden bieden een certificering voor producten. We noemen hier één onderling verschil: V-Label producten bevatten geen gmo’s, bij The Vegan Society gaat het alleen om gmo’s met dierlijke stoffen.
Wist je dat niet alleen eten en drinken vegan certificeringen kunnen krijgen? Je vindt ze ook terug op cosmeticaproducten en bijvoorbeeld schoonmaakmiddelen.
LEES OOK: DUURZAAMHEIDSCLAIMS? DIT ZIJN DE REGELS EN ZO VOORKOM JE MISLEIDING
3. Dierenwelzijn: cruelty free
Om cosmetica en schoonmaakmiddelen te ontwikkelen, worden er soms testen uitgevoerd op dieren. Steeds meer mensen zijn hier tegen en daarom is er het keurmerk Cruelty Free. De betekenis? Kortgezegd dat ingrediënten niet zijn getest op dieren. Dat is voor cosmetica in de EU ook verboden sinds 2013, maar voor schoonmaakmiddelen nog niet.
Zie je een ander logo op een product dat verwijst naar dierenwelzijn? Wees dan kritisch. Er zijn namelijk ook aardig wat cruelty free logo’s waarvan de organisatie erachter en de gehanteerde criteria onbekend zijn. Zo kan het bijvoorbeeld alleen gaan over het eindproduct, en kunnen ingrediënten wel op dieren getest zijn. Red flag dus. Het cruelty free logo van Leaping Bunny wordt internationaal gebruikt én gecontroleerd.
Omdat er binnen de voedingindustrie zo ongelofelijk veel keurmerken bestaan, hebben experts van o.a. Milieu Centraal zich gebogen over wat nu de beste zijn. Welke keurmerken stellen de hoogste eisen en worden gecontroleerd? Zo zijn er 12 zogenoemde topkeurmerken voor voeding gekozen, en één voor klimaat. Lees er hier meer over.
LEES OOK: COSMETICADOSSIER: 11 FOUTE INGREDIËNTEN IN VERZORGINGSPRODUCTEN DIE JE LIEVER VERMIJDT
4. Plastics
Zoveel mogelijk plasticvrij. Doen wij aan mee. En ja, ook dit wordt vaak geclaimd op verpakkingen. En er zijn keurmerken voor. Zo is er het Zero Plastic Inside keurmerk van de Plastic Soup Foundation. Favorieten in onze webshop zoals Marcel’s Green Soap, Smyle, Happy Soaps en We Love The Planet dragen dit duurzame keurmerk met trots.
Al onze ZustainaBoxen zijn plasticvrij. Worden we blij van. Net als dat ze puur en plantaardig zijn. Er zijn zoveel toffe merken te ontdekken. Inspiratie opdoen? Kijk eens in onze ZustainaStore of ontdek mede B Corp’ers in ons B Corp cadeaupakket!
LEES OOK: PLASTICVRIJ LEVEN? DE 16 BESTE TIPS OP EEN RIJ
Certificaten voor organisaties die duurzaam, maatschappelijk verantwoord ondernemen
Van keurmerken die vaak op productniveau gegeven worden, switchen we naar de certificeringen. Zelf sleepten we onlangs B Corp in de wacht. Zijn we trots op. We zijn ook Social Enterprise en ISO 14001 gecertificeerd. Niet omdat deze certificaten met vlag en wimpel de ‘besten’ zijn. Maar omdat we al een match met ze waren. We hun doelen en eisen onderstrepen. Dus doorliepen we de certificeringstrajecten, en eerlijk: dat is niet alleen maar rozengeur en manenschijn. B Corp duurde lang. Het vroeg veel. Toch dragen we ‘m nu met trots.
LEES OOK: WIJ ZIJN B CORP GECERTIFICEERD: WAT HOUDT ‘T IN?
How about Social Enterprise?
We streven naar een nieuwe economie waarin we maatschappelijk verantwoord ondernemen in alle aspecten. Een certificering die zich richt op het sociale aspect is Social Enterprise. Zet de mens centraal. Bevordert een inclusieve en armoedevrije samenleving. Hoe dat zich uit? Social enterprises werken bijvoorbeeld samen met sociale werkplaatsen, geven ruimschoots aan goede doelen en doen uitgebreide impactmetingen.
Sociale ondernemingen hebben bovenal een maatschappelijke missie. Ze hebben wel een verdienmodel, maar maken winst als middel om de aarde mooier te maken. Een kruising van een goed doel en een traditioneel bedrijf dus. Vinden we mooi.
Social Enterprise wil dat er een aparte juridische positie komt voor sociale ondernemingen. Waarom en hoe lees je op hun website.
Wat is de ISO 14001 certificering?
Een internationale milieustandaard – ook wel milieuzorgsysteem genoemd – vinden we bij ISO 14001. Deze certificering kijkt naar milieubeleid voorbij de wet- en regelgeving. Wat doe je als organisatie om je milieu-impact te verminderen? Dat kan bijvoorbeeld zijn het meten van je CO2 footprint, om te ontdekken waar mogelijkheden liggen om deze te verkleinen.
Voor ISO 14001 is de betekenis van milieumanagement het identificeren, evalueren, communiceren en documenteren van de milieu-impact van bedrijfsactiviteiten, producten en diensten. Soms willen gemeenten een ISO 14001 certificering zien bij vergunningaanvraag en ook in aanbestedingen komt het steeds vaker naar voren.
MEER WETEN? DOWNLOAD ONS IMPACTRAPPORT
Last but not least: de Ecovadis certificering
Dat we bovengenoemde certificeringen hebben, betekent niet dat we geen seconde twijfelen of kijken naar andere mvo certificeringen. Neem bijvoorbeeld de MVO prestatieladder of de Ecovadis certificering. Ook die kijken naar belangrijke kenmerken en geven een mooi signaal.
Ecovadis kijkt net als B Corp naar diverse aspecten in de bedrijfsvoering. Denk aan maatschappelijk verantwoord inkopen, werkomstandigheden en milieuimpact. Ecovadis geeft een rating aan bijvoorbeeld leveranciers, waardoor organisaties verschillende leveranciers kunnen vergelijken op hun duurzaamheidsprestaties. Net als B Corp kan het dienen als een benchmark.
Tips om jouw credibility te waarborgen – ook zonder certificaten
Je milieu voetafdruk verkleinen? You go! En ja, daarbij kunnen duurzaamheidskeurmerken inspiratie geven of je doelgroep helpen kiezen. Maar het gaat verder dan dat. We sluiten af met drie tips om geloofwaardig hard groen aan de slag te gaan:
#1: Wees transparant
Duurzaamheidsrapportages maken we (straks) allemaal. Hoe je deze inricht, heb je deels zelf in de hand. Kies dan niet alleen het perspectief waarmee je het meest gunstig voor de dag komt. Wees transparant en geef ook juist inzicht in de gebieden waar je nog veel stappen kunt zetten. Maak je een jaarlijks impact report? Kijk dan niet alleen naar je CO2-uitstoot, maar naar de gehele impact die je hebt met je organisatie. Gerelateerd aan je product of dienst, maar juist ook in de rest van je bedrijfsvoering. Ga bijvoorbeeld alle thema’s van dit whitepaper langs 😉
Aan de slag? Tip om het behapbaar te houden: kies elk kwartaal of jaar een thema waarop je samen stappen wilt zetten.
#2 Laat meedenken, zowel intern als extern
Betrokkenheid is een van de key factoren om resultaten te behalen. Dus: als je een thema hebt gekozen om mee aan de slag te gaan, vraag om input en inspiratie. Bij werknemers – wat móet er echt op het vegan lunchmenu, welke inkoopswitches moeten we maken, hoe pak je sneller de fiets of trein? Maar vraag ook onder je klanten – welke groene opties zien zij het liefst? Biologisch, liever 100% natuurlijk, of vooral plasticvrij?
#3 Hanteer concrete doelstellingen
Niet lullen maar poesten is zo ongeveer het motto bij ons op kantoor. Nergens zijn we zo allergisch voor als mooie woorden, zonder daden. Maak dus niet alleen mooie doelen, maar ga ook echt aan de slag. Gaat er niet om of je je targets 110% haalt, gaat erom dat je het meent en serieus aan de slag gaat. Liever een te ambitieus doel, dan een laag doel zodat je hard van de daken kunt schreeuwen dat je het o zo goed doet. Als je doelen stelt, zorg dan dat ze meetbaar zijn. En geef jaarlijks of op kwartaalbasis updates.
Groen alleen gebruiken voor je imago. Het gebeurt helaas. Wil je gewoon niet. We houden het gezellig, dus zullen er niet teveel woorden aan wijden. Blijf zo ver als mogelijk weg bij greenwashing. Voilà.
LEES OOK: WAT IS GREENWASHING? ALLROUND DOSSIER WAAR JE MOND VAN OPENVALT
Uiteindelijk zijn het niet de logo’s die je op de website mag zetten of op de verpakking van producten mag plakken die het verschil maken. Dat is je missie. Wat drijft de keuzes gemaakt worden, welke impact heb je en waar ga je naartoe. Daar sluiten we ‘m mee af. Hoe richt jij duurzaam ondernemen in en welke stappen ga je zetten? Samen maken we het verschil 💚
Benieuwd wat ZustainaBox drijft? Bekijk ons manifest.
Was ‘m dan: jouw gids naar duurzaam ondernemen. Eerder in onze reeks over groene bedrijfsvoering vond je alles over een duurzaam gebouw om in te werken, een duurzaam hr beleid, maatschappelijk verantwoord inkopen, groen eten op kantoor (zei er iemand vegan lunch?) én groen en duurzaam financieren.