Er gaat haast geen dag voorbij of we zijn wel aan ‘t inkopen. Doen we allemaal. Zo ook op kantoor. Voer voor kantoorhond Luna, schoonmaakmiddelen waardoor het hele kantoor weer blinkend schoon is, maar ook energie en hosting: het hoort allemaal bij de inkopen van jouw onderneming. Maar hoe zorg je voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord inkopen? We duiken in mvi. Lees je mee?
MVI?! Wat is maatschappelijk verantwoord inkopen?
Kopen wat het goedkoopst is zonder te kijken naar herkomst, productieomstandigheden of milieu-impact. Zo hebben we lang genoeg gehandeld. En dat heeft gezorgd voor de nodige schadelijke effecten. Vraag ons er niet naar.
Basta, tijd voor verandering. Wegkijken kan (en wil je) niet meer. Dus let’s get started met 100% duurzaam inkopen. Ook vanuit Den Haag worden her en der zetjes gegeven. Zo is maatschappelijk verantwoord inkopen gedefinieerd als ‘dat er naast op de prijs van de producten, diensten of werken ook gelet wordt op de effecten van de inkoop op milieu en sociale aspecten’. Daarvoor zijn speciale mvi criteria opgesteld. Als richtlijnen voor duurzaam inkopen die helpen om doelstellingen concreet te maken. De mvi criteria zijn onderverdeeld in diverse thema’s. Denk bijvoorbeeld aan ecologie en biodiversiteit, dierenwelzijn en social ketenaspecten. Wil je aan de slag met maatschappelijk verantwoord inkopen, dan vind je in de mvi tool zes productgroepen: van automatisering en telecommunicatie tot grond- weg- en waterbouw, en energie.
Duurzaam inkopen met de mvi criteria tool
In de mvi criteria tool vinden ondernemers eisen die helpen de geschiktheid van leveranciers te bepalen, maar ook zijn er selectiecriteria en minimumeisen te vinden. Denk hierbij in de hoek van o.a. schoonmaakmiddelen zonder chemische zooi of vega(n) opties in het standaard menu van de cateringleverancier opnemen, minimaal percentage van de apparatuur die hergebruikt moet worden et cetera. Et cetera. Duik zelf eens – als je tijd hebt – in de mvi criteria tool!
Of je nu gaat beginnen met maatschappelijk verantwoord inkopen of juist voor een ambitieus beleid wilt gaan waarmee een positieve impact gerealiseerd wordt, de mvi criteria vormen een handig handvat. Van eerste stapjes tot de overtreffende trap. Voor iedere onderneming.
Benieuwd waar je aan kunt denken? Kom d’r in rits aan groene switches met grootse impact. Zie het als een handleiding duurzaam inkopen.
MVI tip #1: Duurzame koffie en thee inkopen
Ga voor zuivere koffie
‘Koffie, koffie. Lekker bakkie koffie!’ Het is de meest gedronken drank op kantoor: koffie. Gezellige gesprekken bij de koffieautomaat incluis fijne shots cafeïne. Het zwarte goud helpt ons de drukke werkdag door. Ongeacht hoe de koffie gedronken (en geschonken) wordt, er gaan liters op een dag doorheen. Zeg, wel eens nagedacht over de herkomst van de koffie bij jou op kantoor?
Je voelt de bui al hangen. Koffie staat er niet best voor. Koffiebonen worden geïmporteerd uit verre tropische oorden waar onderweg de nodige CO2-uitstoot bij vrijkomt. Dikke minpunten en dan moeten we helaas nog veel verder inzoomen. De teelt van koffiebonen gaat namelijk met veel (heel veel!) chemische bestrijdingsmiddelen gepaard. Middelen die op de korte termijn doen wat ze beloven, maar daarbij wel de bodem en het(grond)water vervuilen. Daarnaast (want nee, we zijn er nog niet) worden er om de haverklap jungle gekapt om plaats voor koffieteelt te maken. De longen van de aarde moeten geregeld plaats maken voor onze kopjes koffie…
En: maatschappelijk verantwoord inkopen, daar zit het woord maatschappij in. In de koffieketen zijn we er dan ook nog niet. De arbeidsomstandigheden van koffieboeren zijn verschrikkelijk. Om ons voor te schamen. Boeren werken zich het ongans, maar krijgen negen van de tien keer niet de eerlijke prijs voor hun oogst die ze wel verdienen. In en in triest.
Allemaal niet zo gezellig om te lezen. Snappen we. Laat het op je inwerken, niet niks om deze bom hier zo te droppen. Maar des te meer reden om niet weg te kijken. Duurzaam inkopen van koffie is nodig, a la minute. Daar komt de kleine opsteker: in de koffieketen begint de urgentie door te komen. Zo zijn er steeds meer (keur)merken die werken aan duurzame koffie. Benieuwd? Check bijvoorbeeld Fairtrade, de Rainforest Alliance, EKO en UTZ keurmerken en merken zoals Magic Coffee, Moyee Coffee, Wakuli en Fairtrade Original koffie. Meer over duurzaamheid in de koffieketen vind je bijvoorbeeld in de Coffee Barometer.
Moet de beslissing voor het type koffiezetapparaat nog genomen worden? Let je op de verpakking haar afval bij maatschappelijk verantwoord inkopen, dan zijn pads en cups geen winnaars. Je zet echter nooit te veel koffie, omdat dit per bakkie gaat. Ga je voor cups? Kies dan cups van bio materiaal, zodat ze bij het GFT mogen en gecomposteerd worden.
Dan nog even dit: al die bakkies pleur zorgen voor een fikse berg koffiedik. Gooi je toch niet zomaar in de afvalbak? Werkt magisch als mest om die kantoorplanten in leven te houden. Verdrijft vieze geurtjes in de koelkast. Zorgt voor een insectvrij kantoor: kleine zoemende vrienden blijven absoluut uit de buurt. Die koffieprut gaat dus nooit meer linea recta bij het afval!
LEES OOK: KOFFIEDOSSIER: 5X DUURZAAM KOFFIE DRINKEN DOE JE ZO
Thee duurzaam inkopen doe je zo
Ben je team theeleut in plaats van koffie kaper? Ook theezakjes komen uit tropische temperaturen en kennen dus de nodige transport uitstoot. Daarnaast wordt er tijdens het verbouwen van thee enorm veel water gebruikt. Is trouwens bij koffiebonen ook het geval. Om de enorme theeplantages aan te leggen, worden stukken land leeggehaald. Jonge theeplanten hebben echter nog weinig wortels, waardoor erosie gemakkelijk plaatsvindt.
Helaas kent ook theeteelt bijzonder slechte werkomstandigheden voor de boeren en valt er een hoop te winnen op het sociale vlak. Stapje verder: het theezakje. We gebruiken immers massaal verpulverde thee in een zakje, in plaats van theebladeren. En dat zakje, dat veroorzaakt microplastics in het milieu en in je lichaam. Het zorgt voor afval én doet af aan de smaak van de wonderlijke bladeren. Dat kan – nee dat moet – anders!
Tijd om theezakjes tot ziens te wensen. Begin met maatschappelijk verantwoord inkopen van losse thee. En gebruik thee-eieren of een rvs zeef. De theesector kent grotendeels dezelfde keurmerken als de koffieketen. Is dat even handig! Tips voor biologische thee: Dutch Harvest, Trending Tea, Wilder Land en Simon Lévelt.
Voor zowel koffie of thee geldt: maak het op maat. Gooi die waterkoker niet vol zonder even te kijken hoeveel je daadwerkelijk nodig hebt. Bespaart bergen energie. En heb je een filterkoffieapparaat? Even rondvragen hoeveel bakkies er gedronken gaan worden en dan pas aanzetten. Kleine moeite, groot geluk.
Start met koffiebonen en theezakjes duurzaam inkopen. Zo kunnen je werknemers zorgeloos die afterlunchdip vermijden, een goeie espresso nemen ‘s ochtends vroeg of die grootste theemok vullen om ook de laatste uurtjes productief te blijven.
LEES OOK: STORY OF…DUURZAME WILDER LAND THEE VAN (ON)KRUIDEN
MVI tip #2: Groen de hygiëne hooghouden
Je kantoor, productiehal of leslokaal: daar wil je met blote voeten kunnen lopen. Figuurlijk dan. Hoe kun je schoonmaakwonders maatschappelijk verantwoord inkopen? Helaas zitten de bekende onverwoestbare microplastics ook in veel boenspul. En wat dacht je van chemicaliën? Wil je schoonmaakmaterialen duurzaam inkopen, dan doe je er goed aan om natuurlijke middelen te kiezen. Die zitten vol met fijne biologisch afbreekbare materialen. In een duurzaam inkoopbeleid vind je bijvoorbeeld SophieGreen zero waste sop of allesreiniger. Maar hey, ook good old baking soda is een duurzaam schoonmaakmiddel. Check al onze tips voor duurzaam schoonmaken.
Dan de toilet. We brengen er zo’n 43 uur per jaar door en gebruiken in het kleine hokkie de nodige vellen wc-papier. Wel eens geteld hoeveel rollen er doorheen gaan op zo’n kantoordag? Met z’n allen spoelen we in Nederland zo’n 22.000 kilometer wc-papier per dag door. En nee, we beginnen niet over de klassieke ben-jij-een-propper-of-vouwer discussie. Het gaat ons nu even om dat papier zelf. Want ja, voor al die kilometers wc vellen worden de nodige bomen gekapt. En dan hebben we het nog niet over de inkt die gebruikt wordt om een niet te missen printje op het papier te drukken (kan iemand ons het nut daarvan vertellen?). Gelukkig zijn er ook hier helden die het goede voorbeeld geven. Uitermate geschikt voor maatschappelijk verantwoord inkopen doen.
Zo gebruikt The Green Roll gerecycled papier en bouwen ze toiletten in Afrika, waarbij ook uitleg over hygiëne gegeven wordt. Een ander duurzaam inkoopbeleid voorbeeld is Black Satino, wat je op steeds meer kantoren tegenkomt. Het merk richt zich voornamelijk op de zakelijke markt. Zo zie je, maatschappelijk verantwoord inkopen komt tot in alle kleine hoekjes van je onderneming.
LEES OOK: SCHOONMAKEN MET BAKING SODA: 31 TIPS OM DIT WONDERMIDDEL TE GEBRUIKEN
MVI tip #3: Energie maatschappelijk verantwoord inkopen
We zoomen weer een stukje uit. Want voor het zetten van dat zwarte goud en die bakken thee is stroom nodig. En dat geldt voor eindeloos veel in en om ieder bedrijf. Van productieapparatuur, tot beeldschermen en het groene wagenpark. En dan is groene stroom wel zo fijn.
Elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen, dat is groene stroom. Dat betekent namelijk dat grijze, uitputbare energiebronnen zoals kolen en gas vermeden worden. Voorbeelden van groene stroom zijn wind, zon, water, aardwarmte en biomassa. Vergeleken met fossiele energie stoten deze groene voorzieners een stuk minder – lees nauwelijks – CO2, stikstof- en zwaveldioxide uit.
Groene grijze stroom?!
Als je kiest voor het maatschappelijk verantwoord inkopen van groene stroom, kun je letten op de herkomst hiervan. Kortom: van Hollandse bodem of niet? Vanwege het wisselvallige klimaat in ons kikkerlandje is er een wisselend aanbod van groene stroom. Dat ligt bijvoorbeeld aan de hoeveelheid herfststormen en zonnige zomerdagen.
Energiemaatschappijen kopen dan ook geregeld groene stroom uit het buitenland, via Garanties van Oorsprong, die op Europees niveau gebruikt worden. Denk aan groene stroom uit waterkrachtcentrales in Noorwegen, waar een overschot van deze groene stroom is. Disclaimer: dit verhandelen van certificaten kan ertoe leiden dat je in de praktijk grijze stroom uit Nederland krijgt, terwijl je hebt gekozen voor duurzaam inkopen van groene stroom, wat mogelijk uit het buitenland gehaald wordt. Wil je dit volledig voorkomen? Sluit dan groene stroom uit Nederland af. Daarmee stimuleer je het opwekken van duurzame energie en de bouw van groene centrales. Meer weten over maatschappelijk verantwoord inkopen van groene stroom? Vergelijk leveranciers bij de Consumentenbond.
Misschien wel een van de slimste keuzes? Zonnepanelen op het dak van jouw bedrijf leggen. Zo krijgt het dak een nuttige besteding én wek je je eigen groene stroom op. De makkelijkste manier voor maatschappelijk verantwoord inkopen van duurzame energie.
Om groen met energie om te gaan, is het ook verstandig om het stroomverbruik eens onder de loep te nemen. Besparen is namelijk nog beter voor het milieu dan het verbruiken van groene stroom. Maatschappelijk verantwoord inkopen betekent bijvoorbeeld kiezen voor ledlampen en apparatuur met A+++ label. Zo reduceer je het energieverbruik. Dat is beter voor moeder aarde én voor je vaste lasten.
MVI tip #4: Duurzaam datagebruik
Wat zij́n we online, hè? Wat zij́n we connected met z’n allen. Bedrijven die online diensten of producten aanbieden. Onderwijsinstellingen, ziekenhuizen, productiefabrieken en ga zo maar door. Overal wordt eindeloos veel data gebruikt om gegevens uit te wisselen. Maar heb je eigenlijk ooit over de milieu-impact hiervan nagedacht?
Want ja, ook data hoort op het bord van maatschappelijk verantwoord inkopen. Wist je bijvoorbeeld dat de CO2-uitstoot van internetverkeer zelfs boven dat van de luchtvaart is uitgestegen? Al onze data moet ergens opgeslagen worden. En daar komen de datacenters in beeld. Energieslurpende gebouwen met ontelbaar veel servers.
Alle units in datacenters worden warm en moeten dus gekoeld worden. Yep. Nieuwe factor die geen beste invloed heeft op het milieu. Chemische koelmiddelen vervuilen, water als koelmiddel legt druk op de voorziening van schoon drinkwater en airconditioning verhoogt het energieverbruik nog verder. Een goed alternatief: koelen met buitenlucht. Daarnaast komt er steeds meer ICT-apparatuur die beter tegen hitte kan en dus niet gekoeld hoeft te worden. Ook zijn er duurzame initiatieven waarbij deze restwarmte uit datacenters wordt gebruikt voor verwarming van gebouwen.
Duurzame switches op data-gebied
Wil je de impact op het vlak van data beperken? Dan kun je je hosting maatschappelijk verantwoord inkopen. Bij een groene partij (jazeker, die zijn er). Voorbeelden die passen in een duurzaam inkoopbeleid zijn Natuurlijk Hosting, Tilaa en GreenHost. Of vergelijk aanbieders op basis van de energiebronnen die gebruikt worden in hun datacenters, omdat dat bepalend is voor de milieu-impact van deze joekels.
Naast het duurzaam inkopen van hosting en internet, kun je ook op individueel niveau actie ondernemen. Stimuleer werknemers om regelmatig hun mailbox op te schonen. Alle gegevens worden namelijk opgeslagen in de cloud. Daar staat dus ergens op aarde een server voor te draaien (en te vervuilen). Bekijk bij het verwijderen welke mails overbodig zijn en schrijf je uit voor nieuwsbrieven en systeemupdate mails die je nooit leest. Denk ook aan apps op je telefoon en meldingen die je in welk programma dan ook krijgt. Eigenlijk alles wat onnodig data verbruikt en ruimte inneemt op het internet is het elimineren waard. Integreer dit in je organisatie en je kunt dus een hoop schadelijke uitstoot voorkomen!
Zo zie je maar: duurzaam werken en maatschappelijk verantwoord inkopen is een zeer divers thema waar van alles bij komt kijken. Eerlijk, wil je het goed doen, dan moet er tijd ingestoken worden. Doe dit en je geeft handen en voeten aan de duurzaamheidsambities van jouw organisatie. Collega’s zullen merken dat je het meent. Bovendien zullen ze ook geïnspireerd worden om zelf meer groene keuzes te maken. Klinkt als een ideaal scenario als je het ons vraagt.
Yes, na alles over een duurzaam gebouw om in te werken en een duurzaam hr beleid, was dit jouw gids naar maatschappelijk verantwoord inkopen. Goed nieuws: er komt meer. What’s next? We duiken in voedsel. Van vrijmibo tot vegan lunchaanbod: hoe regel je dat groen en eerlijk?