Tijdens haar afstudeerproject voor modeontwerpster vielen de creaties van Ratna al op. Voor ze het wist, stond ze met haar werk in vrijwel alle grote tijdschriften. Had ze alleen haar ontwerpershart gevolgd, dan was ze bij een Frans modehuis uitgekomen. Maar dat liep net even anders. En groener! Reden genoeg voor ons om met de zeer getalenteerde Arnhemse dame van het geüpcyclede tassenmerk Fraenck af te spreken.
Van modemeisje naar mooie maker
‘Hard’, zo benoemt Ratna de modewereld. Iets wat haar tijdens haar master in Engeland ging tegenstaan. “Alles moet altijd op topniveau gebeuren. Als ontwerper maak je lange dagen, heb je geen sociaal leven, en wil je de beste in je vak worden, dan moet je tegen pittige kritiek kunnen. Het is een wereld waar je een dikke olifantenhuid nodig hebt. Eerlijk, ik denk dat ik daar gewoon niet voor ben gemaakt. De sociale, duurzame tak van het ontwerpen past mij veel beter. Ik ben heel blij dat het zo is gegaan, zoals het is gegaan.”
Hoe het is gelopen? Na haar afstudeerproject kreeg de ontwerpster een mailtje van niemand minder dan Armin van Buuren. Of ze kleding voor de dansers en acrobaten in zijn show wilde ontwerpen. “Natuurlijk wilde ik dat! Het bleek het begin van veel moois.”
Toen ze in 2013 begon, was duurzaamheid nog geen ding. Zeker niet in de mode-industrie. “Eigenlijk speelde het bij mij toen ook nog niet, totdat ik op een gegeven moment een collectie voor de Amsterdam Fashion Week samen met m’n compagnon maakte. Voor die show waren er ook tassen nodig. Op een gegeven moment zijn we via een zoektocht bij een lokale zeilmakerij in Duiven uitgekomen waar we het restmateriaal mochten gebruiken. In die wereld gaat het niet om een klein rolletje. Ik sta er nog steeds van te kijken hoeveel kwalitatief goed, mooi restafval onze maakindustrie teweegbrengt.”
Na de fashion show zijn we met de zeilmakerij om tafel gaan zitten. “De eigenaar had veel vertrouwen in ons en zag veel potentie in het upcyclen van zijn materiaal.”
“Ons duurzaamheidsconcept was in 2015 geboren. In die tijd was het heel moeilijk om mensen te laten begrijpen dat we tassen van geüpcyclede zeildoeken maakten. Het is dan ook heel interessant om te merken dat er sindsdien een grote verschuiving in de maatschappij heeft plaatsgevonden.”
De naam: Fraenck
Achter het merk schuilt een mooi verhaal en zo ook achter de merknaam. “Fraenck komt van het Engelse ‘to be frank’, oftewel ‘om eerlijk te zijn’. We zijn transparant in alles wat we doen. Wij zijn eerlijk over onze materialen en het maakproces. En werp je in onze winkel hartje Arnhem een blik over de toonbank, dan zie je wie jouw tas maakt. De naam van de maker schrijven we vaak ook in de tas of op een kaartje. Zo hoort het volgens ons.”
Alle zeilen bijzetten voor… Zeeman
Twee jaar geleden is team Fraenck een samenwerking met Bever gestart, waarbij klanten oude tenten kunnen inleveren welke tot trendy tassen worden geüpcycled. Van het één kwam het ander. Nu, iets later, heeft ook Zeeman bij de duurzame makers aangeklopt. “We hebben er hard voor gewerkt om te staan waar we nu staan en we hebben genoeg afwijzingen gehad, maar inmiddels hebben we een zeker track record, waardoor ook grote(re) bedrijven ons bellen. Het balletje begint te rollen.”
Met het Zeeman-project geven ze statiegeldtasjes – van die makkelijke shoppers die je heel klein kunt opvouwen – een tweede leven. “Er zit € 1,30 statiegeld op de tasjes. Heb je er genoeg van of is-ie kapot, dan kun je ‘m inruilen of je krijg je je geld terug. Vervolgens maken wij er handtasjes in drie verschillende printjes van die heel leuk mixen en matchen.”
Ratna spreekt vol trots over de samenwerking. “Zeeman is iconisch, betaalbaar, voor iedereen en tegelijkertijd doen ze waar mogelijk iets goeds voor de wereld. Ik snap dat dat niet op elke laag kan, maar überhaupt al met duurzaamheid bezig zijn, verdient respect.”
LEES OOK: UPCYCLING – DEZE 8 MERKEN MAKEN VAN WASTE IETS WONDERSCHOONS
Duurzaam de dag door
De ontwerpster probeert zo groen mogelijk te leven en deelt er een mooi verhaal over. “Ik heb een modehuis, dus ik houd van kleding. Echter, in 2015 besloot ik om alles tweedehands te kopen. Nooit meer iets nieuws kopen als modemeisje, dat is moeilijk, maar het lukt. Het enige wat ik wel nieuw koop, zijn ondergoed, sokken en zwemkleding. Wat betreft voeding probeer ik zo gezond mogelijk te tafelen.”
Ook op het punt ‘reizen’ scoort Ratna dik in het groen. “Door de drukte ga ik bijna nooit weg, dus dan ben ik vanzelf duurzaam bezig”, grapt ze. “Ik pak net zo graag het openbaar vervoer en ga elke dag met de fiets naar werk.”
Ze vertelt dat het hele avontuur met Fraenck ook veel op persoonlijk niveau voor haar heeft betekend. “Eerst draaide het alleen om het ontwerpen, maar op een gegeven moment is het zo organisch gegroeid en heb ik zulke mooie mensen ontmoet, dat dat iets met je doet.”
De onderneemster hint hiermee op het sociale karakter van Fraenck. “Toen we in 2014 duurzaam gingen werken, was sociaal ondernemen helemaal een vaag begrip. Nadat we een aantal jaar in het pand bij de zeilmakerij hadden gezeten, begon het te kriebelen om weer een winkel in Arnhem-centrum te openen. Op een gegeven moment kwam er een jonge meid bij ons binnen die vroeg of ze bij ons aan de slag kon. Ze werkte bij een sociale zorginstelling voor dagbesteding waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in een fijne werkomgeving en in hun eigen tempo mee kunnen draaien. ‘Waarom niet, dachten we’.”
Nadat team Fraenck zag hoeveel invulling het werk aan iemands leven gaf, hebben ze de deuren voor veel meer mensen opengezet. “Inmiddels werken er ook Syrische vluchtelingen met ervaring in de confectie-industrie bij ons. En ook genoeg mensen zonder ervaring die bij ons het vak mogen leren. Is er een match, dan willen we ze het liefst aannemen.”
Ratna straalt als ze het over haar medewerkers heeft. “Ik vind het een eer om met zulke mooie mensen met elk hun eigen uitdagingen te mogen werken. In het dagelijkse leven kom je deze mensen gewoon niet tegen. Als je merkt wat voor toevoeging je aan iemands leven geeft, dat ze geen uitkering meer nodig hebben, dat ze hun lever verder kunnen opbouwen, dat ze collega’s hebben, en dat ze iets hebben om trots op te zijn, dan geeft dat zoveel meer voldoening dan alleen mooie tassen maken.”
Groots dromen
“Organisch groeien en natuurlijk met nog meer grote bedrijven samenwerken, zodat we meer impact kunnen maken. Duurzaam en sociaal ondernemen dat het kan, dat je een aantrekkelijk product kunt aanbieden, dat je een grotere doelgroep kunt aanspreken. En dat we eigenlijk impact willen maken als bedrijf op levens op iedereen die bij ons kan werken en een plekje kan krijgen. En het zou een mooie droom zijn als we met een groot iconisch modehuis kunnen samenwerken, dat het een norm wordt en dat het niet als een verkoopargument hoeft te zijn, maar dat het zo geïntegreerd is dat het zo vanzelfsprekend zijn. Dat je goed kunt zijn voor je mensen, voor de mensen buiten, op elk niveau.
LEES OOK: LEVEN ZONDER AFVAL – TIPS OM EEN BEGIN TE MAKEN