Er was eens…Ken je die plot van de documentairemaker Lars Gierveld die voor een docu de duistere diepte van de cacao-industrie indook en na maanden als duurzame drankjesmaker terugkwam? Het is het verhaal van Kumasi. Makers van sappen en soda’s van het vruchtvlees van de cacaovrucht. Wasteย waar ze wel chocolade, zonder de chocoladesmaak, van konden maken. De from-the-heart story van founder Lars lees je hier.
Kumasi, dijk van een duurzame dorstlesser
In 2018 veranderde het leven van Lars en met hem het leven van veel cacaoboeren. Dat jaar reisde hij namelijk voor het maken van een nieuwe documentaire naar Ghana om daar de beroemde en beruchte cacaoindustrie vast te leggen. Hij had รฉรฉn missie en dat was om niet uitsluitend vragen te stellen aan de hardwerkende boeren en aan te kaarten hoe bar en boos de situatie in de cacaobusiness is.
Neen, hij sloeg een interessante zijweg in. Samen met de cacaoboeren ging hij namelijk ondernemen om zo heel dichtbij de locals en hun verhalen te kunnen komen. Kumasi was de uitkomst. Een idee dat, Lars citerend: ‘Volledig uit de klauwen is gelopen. In รฉรฉn klap ben ik sapjesondernemer geworden en heb ik mijn docu-carriรจre geparkeerd.’
‘Tijdens het maken van de docu voor RTL en Videoland kwam ik erachter dat de cacaopulp, het vruchtvlees in een cacaovrucht (maakt zo’n 50% van de vrucht uit), de grond instroomt. Zonde! Het is juist heel lekker en zou een extra inkomstenbron voor de lokale boeren kunnen zijn. Vanaf dat moment ben ik vanuit een wild plan boeren gaan spreken of we daar niet iets mee konden.
Als ik het nu zo vertel klinkt het als iets dat ik uit de losse pols en op m’n dooie gemak deed. Ik had helemaal geen kaas gegeten van sap maken en opeens wilde ik sap maken. Toch klopte de logica: iets wordt weggegooid, terwijl de cacaoboeren weinig geld hebben, dus zou het een slimme extra inkomensstroom zijn.’
KIJKTIP: DOCUMENTAIRE VAN KUMASI
Hoe kwam je tot de ontdekking dat cacaopulp zo lekker is?
Tijdens het maken van de docu kletste Lars veel met de hardwerkende boeren. Hoe kwam het dat zij zelf nog niet op het idee waren gekomen om van de cacaopulp een tropisch sapje te maken? ‘In Ghana en Ivoorkust werken veel kleine cacaoboeren. Elk met een eigen klein stukje land. Ze zijn al druk genoeg om te overleven met de cacao-opbrengst en hebben vaak de financiering niet om nog extra werk op te pakken. Laat staan om het sap verkoopbaar te maken, iets waar de beste boer vaak niet in is gespecialiseerd. De cacao levert hen wat op, het maken van sap is gedoe.’
Neemt niet weg dat de wil er bij de cacaoboeren is om waar ze extra financiรซn kunnen binnenhalen dat van ganser harte doen. Vanuit deze gedachte hebben Lars & co niet alleen de productie van de sapjes op zich genomen, maar hebben ze inmiddels ook veel lokale projecten omgezet. ‘Ons doel is om zoveel mogelijk boeren op zoveel mogelijk plekken ter wereld extra inkomsten door cacaosap te geven. Voor het zelf maken van sap, het afkoken en het langs de weg verkopen, geven we momenteel diverse trainingen in Ghana, Ivoorkust en Indonesiรซ.
Nogmaals, ik ben zelf geen frisdrankmaker. Wel vind ik de foodwereld een hele interessante. En ik denk dat, juist doordat ik er heel bleu ben ingegaan, ik niet door allerlei vakkennis ben gehinderd. Het pakt goed uit!’
Nu ze bij Kumasi een tijdje bezig zijn, kunnen ze de impact van Kumasi zien. ‘Het is zo mooi om terug te zijn op plekken waar het drie jaar geleden is begonnen. Levens zijn volledig veranderd. Boeren en hun families eten gezonder, sommigen hebben zonnepanelen aangeschaft en weer anderen beginnen hun eigen toko om van extra geld extra geld te maken. Goed om te benadrukken is dat cacaoboeren bij ons niet lang op hun geld hoeven te wachten. Bij Kumasi betalen we meteen, zodat leningen niet nodig zijn.’
Waar Kumasi aan de ene kant voedselverspilling voorkomt, geeft het de boeren dus een financieel extraatje tot zo’n 30% per kilo cacao. Klinkt als een aardige upgrade en dat is het ook, maar je moet weten dat het keihard nodig. Lars: ‘Het is niet zo dat de cacaoboeren door Kumasi opeens wel verdienen wat ze verdienen. Ja, ze hebben extra inkomsten, maar het moet nog meer. Er moet gewoon meer voor cacao in z’n algemeenheid worden betaald.’
Wat ze doen is heel nobel en wordt met VEEL liefde gedaan (karmapunten this way, please), maar daarbij willen ze bij Kumasi benadrukken dat ze ook nog altijd een mediabedrijf blijven. In de basis is het waarom-ze-doen-wat-ze-doen verhaal dat elk flesje vertelt leidend. De cacaoindustrie is en blijft er een met een bittere bijsmaak waar iets aan moรฉt veranderen en dat mag tout Nederland (vast snel ook buiten de landsgrenzen) weten. Ook Kumasi weet dat de wereld oneerlijk is, maar dan kan je wel proberen om het iets eerlijker te maken. Kijk, that’s the spirit!
Kumasi is niet biologisch, hoe zit dat?
Als het even kon, zou Kumasi in een vingerknip alles zo duurzaam mogelijk doen. Maar hรฉ, hoewel ze nog zo lekker op dreef zijn, zijn en blijven ze een start-up. Ondanks dat is het team wel continu bezig om te kijken waar ze stappen kunnen maken. ‘Voor Kumasi begint het bij het aanpakken van ongelijkheid. Dit betekent dat we de kleinere boeren in onze keten willen betrekken. Nou, ga die maar eens bio-certificeren. Je kan niet groen denken als je rood staat. Als je minder vanuit de schaarste en totale armoede denkt, dan kan je ook meer denken in kansen en verantwoordelijkheden voor onze planeet.’
Lars vervolgt dat precies daar de spagaat zit. ‘We zeggen dat het ons eerst gaat om zoveel mogelijk boeren extra inkomsten te geven. Als ze meer verdienen, gaan ze groenere keuzes maken. Daar zijn we nog niet. En daar zijn we transparant over. Natuurlijk, we zijn het eens dat je als ondernemer naar alle facetten van duurzaamheid mag kijken en dat doen we ook zeker, maar er is nog ruimte voor extra vergroening.’
Hoe groen is Lars thuis?
Net als met Kumasi is Lars ook heel open en eerlijk over hoe groen hij op het thuishonk is. ‘Regelmatig rijd ik voor werk van Zutphen naar Amsterdam. Wel heb ik thuis afgesproken om niet op รฉรฉn dag heen en weer te rijden, maar een paar aansluitende dagen in de hoofdstad te verblijven. Verder eet ik minder vlees, maar ik eet het wel ondanks dat ik me heel bewust van de impact ben. Daarbij moet ik wel zeggen dat ik zoveel mogelijk biologisch vlees en groenten koop. Liefst lokaal en vers van het land. Tja, dat zijn mijn inspanningen.’
Lars geeft aan dat we met z’n allen een shift doormaken. ‘Het gelijk tot in de perfectie goed doen, bestaat niet. Commercie en duurzaamheid moeten hand in hand gaan om het te laten slagen. Met Kumasi inspireren we om bewustere keuzes te maken. Geniet niet alleen zelf van een chocoladereep hier of drankje daar, maar laat de cacaoboeren meegenieten.’
Tips voor startende ondernemers in de groene hoek?
Lang hoeft de sympathieke ondernemer niet na te denken. ‘De grootste les die ik tot nu toe heb geleerd, is dat je de dingen die je niet goed kan niet moet willen doen. Daarentegen moet je met de dingen die je wel goed kan vooral doorpakken. Binnen een onderneming moet je snel weten op welk deel je je wel focust en welk deel niet. Kijk waar je goed in bent en waar je energie van krijgt, dat komt vaak overeen. Volg dat, dan kom je er wel uit.
Natuurlijk moet je ook je handen vies willen maken en de klote klusjes willen oppakken. En verzamel goede partijen en mensen om je heen om stappen te maken.’
Zwaar verhaal met fris-zoet randje
Kumasi snapt dat ze een zwaar onderwerp aankaarten en precies dat maakt dat ze het met hunย look & feelย lekker luchtig, funky en vrolijk willen houden. Juist door hun eigenzinnige uitstraling willen ze zo veel mogelijk mensen aanspreken. In de stoffige nichehoek rondhangen en met een zuur vingertje wijzen, is niet hun ding. Ze willen duurzaamheid toegankelijker maken en bewustzijn rondom de kracht van (h)eerlijke consumptie creรซren.
Daarbij moet je weten dat het sapje zichzelf ook dondersgoed weet te verkopen. Dikke kans dat je, net als 99% van de mensen, nooit eerder het gezonde sap van de cacaovrucht hebt geproefd. Tijd om daar verandering in te brengen. Dankzij de tropische smaak die lijkt op een mix van lychee, mango en witte perzik palmt het je binnen no-time in, beloofd.
Moraal van het verhaal: wil je de cacaoindustrie eerlijker maken, zorgen dat de boeren een inkomen krijgen dat meer in de richting komt van wat ze horen te verdienen รฉn snak je naar eens een ander frisje, drink dan vooral veeeel Kumasi.
Waar is Kumasi te koop?ย
Sinds januari 2021 is de Kumasi-trein (figuurlijk dan) gaan rijden. Uhh denderen moeten we zeggen, want inmiddels liggen ze al op 300 locaties. Zeker nu we tante Corrie grotendeels hebben uitgezwaaid, ziet de toekomst er rooskleurig uit. Momenteel zijn ze onder andere te koop bij Anne&Max, Stach en via Gorillas. Zet je liever in รฉรฉn klap meerdere duurzame stappen, haal dan onze ZustainaBox met Kumasi in huis.