Fairtrade zus, fairtrade zo. Met je ogen de schappen scannend of online de sustainable Sherlock Holmes uithangen, fairtrade is here to stay! En dat is maar goed ook. Wat het is en waarom het een graag gezien label is, lees je hier.
Wat is fairtrade?
Let’s talk fairtrade! Want dat verdient het hoor. We mogen maar in onze handjes wrijven met onze luxe levens in het Hollandse. Aan de andere kant van du monde is het verdrietig genoeg nog vaak andere koek. Makers houden na een dag snoeihard werken (vaak ook dwangarbeid) hun hand voor een petieterig loon op. Net genoeg om dagelijks het hoofd boven water te kunnen houden met kroost en co, terwijl de tussenpersonen geld als water hebben. Gaat je hart van huilen, niet? Zet die sluizen maar open!
Hold on, wacht maar even. Er is namelijk licht aan het einde van de tunnel. Fairtrade merken zijn het beu en goed ook. Waar zij voor staan? Fair trade staat letterlijk vertaald voor eerlijke handel. Handel waarbij er een eerlijke prijs voor het eindproduct wordt betaald, en waarvoor de makers een eerlijk loon in hun zak mee naar hun thuis nemen.
Eigenlijk kunnen we beter zeggen “duurzame handel”, want door die eerlijke lonen kan de lokale bevolking werken aan een sterk fundament, aan een leven dat hen meer toelacht. Een deel van het loon wordt dan ook door de harde werkers gebruikt om voorzieningen in het dorp te bouwen. We noemen scholen, sanitaire voorzieningen, waterputten.
Om de definitie nog net wat meer kracht bij te zetten en om het begrip “fairtrade” klokje rond gecovered te hebben, quoten we graag de fantastische filantropen van Fairtrade Original aan: “Fairtrade helpt boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden een betere plek te verwerven in de handelsketen, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst. Fairtrade is zowel een keurmerk als een wereldwijde beweging. Samen maken we de wereld eerlijk, met gelijke kansen voor iedereen.”
Waarom is fairtrade met eerlijk loon zo belangrijk?
Het lijkt op basis van wat je nu weet over fairtrade haast een overbodige vraag, maar toch mag ‘ie in deze blog niet ontbreken. Want waarom is het zo belangrijk? Het zit zo. Veel van het spul waarmee we onze huizen en buiken vullen, is made in Azië, Afrika of Zuid-Amerika. Waar we decennia lang weinig omkeken naar de komaf van producten en de vaak lage prijzen in onze consumptiemaatschappij leading waren, kijken we tegenwoordig (GELUKKIG!) steeds vaker naar daar waar ons goed vandaan komt. En dat is maar goed ook.
Dwangarbeid en mensenrechtenschendingen is – zeker in de kleding-, thee- en koffiebranche – eerder regel dan uitzondering. Met samengeknepen billetjes lopen de bikkels (want ja, laten we wel wezen, dat zijn ze) na een 14-urige werkdag naar de werkgever. Keer op keer is het weer de vraag wat het inkomen vandaag weer zal zijn. Want ja, de baas denkt toch eerst aan z’n eigen hagje. Ikke, ikke, ikke en de rest kan stikken. Zoiets ja.
En dan is er nog de marktprijs die dagelijks sterk kan fluctueren. Hoe minder wij als consumenten voor product ‘X’ overhebben, des te lager de inkoper de aankoopprijs zal houden, des te meer de makers naar hun loon kunnen fluiten. Geen zekerheid, geen opties om toekomstplannen te smeden, niets. Armoede op armoede, de ellende houdt zichzelf op deze manier in stand.
En toen was er fairtrade. Want fairtrade merken doorbreken de vicieuze cirkel. Zij stellen paal en perk aan de misère die boeren en makers doormaken. Zowel financieel, geestelijk als fysiek. Zij werken samen met kleinschalige boerenorganisaties en plantages om het verschil te kunnen maken. Jij een reële prijs, zij een eerlijk loon. We halen graag Fairtrade Nederland en hun video aan, want man o man wat slaan zij de spijker op hun kop!
Wat betekent het fairtrade keurmerk?
Een beter bestaan voor boeren, zodat ook de boer goed boert, wij tekenen ervoor. En gelukkig willen ook steeds meer in-en verkopers geen winst over de ruggen van boeren die in armoede leven maken. Om een statement te maken (en meer, daarover zo meer) zie je op chocolade tot bananen het fairtrade-keurmerk fier staan. Door alleen al zo’n product in je mandje te leggen, laat je zien dat je geeft om mens en milieu geeft.
Nu moeten we onszelf een beetje corrigeren, want hét “fairtrade keurmerk” bestaat niet. Er zijn namelijk meerdere labels die volgens fairtrade principes werken. We noemen Fairtrade International, Bio-Equitable, Naturland, Fair for Life en WFTO. Het fairtrade label dat in ons land naam en faam heeft gemaakt (zie de hoofdafbeelding van dit artikel), is een internationaal keurmerk.
Zij stellen de allerhoogste eisen aan prijzen, people en planet (productieomstandigheden worden gecheckt!). De productie mag niet ten koste gaan van mens en moeder natuur. Om in Nederland dit erkende keurmerk te mogen dragen, moet je door de keuring van stichting Max Havelaar komen.
Alleen dan nog de vraag: Wat vertelt het fairtrade-logo je op dat pak koffie of chocoladereep? Komt ‘ie:
- Als consument weet je dat de boer altijd een minimumprijs voor zijn product krijgt. Het loon is niet langer afhankelijk van een fluctuerende wereldmarktprijs, veel concurrentie of andere omstandigheden. Dit minimumloon moet voldoende zijn om het productieproces te kunnen bekostigen. Duurzaam productieproces moeten we zeggen, want ook daar maakt Fairtrade International zich hard voor. Sores over rondkomen en de eindjes aan elkaar knopen wordt zo stukken minder.
- Maar het liefst houdt de boer er ook iets aan over, natuurlijk. Is aan gedacht. Er wordt namelijk een premie bovenop de inkoopprijs berekend welke aan in het laatje van de kleinschalige boerencoöperatie (waar de boer uit bullet 1 bij is aangesloten). Door democratisch te beslissen, bepalen de boeren samen wat ze met het extraatje doen. Gaat het naar de aanschaf van landbouwapparatuur, de bouw van een school of toch een waterput.
Geen keurmerk in de buurt? Wees dan altijd alert dat het zo maar eens om greenwashing kan gaat. Wat dit is, lees je in onderstaande blog.
Lees ook: Wat is greenwashing? Allround dossier waar je mond van openvalt
Member worden? Dat kan!
Heb je zoiets van: ‘ik wil het niet alleen bij informatie over fairtrade houden, stuur mij liever tweemaandelijks een verrassingskit vol green goodies.’ Doen we! Member van ZustainaBox worden doe je hier (al v.a. €49,99 per jaar, net iets meer dan €4,- per maand). Als member krijg je met je persoonlijke kortingscode altijd 20% korting in onze ZustainaStore.
Daarnaast kan je natuurlijk ook (zakelijk) losse boxen kopen. Voor jezelf, vrienden, familie, collega’s of medewerkers. De keuze is reuze: van de SpringBox Premium of Regular tot BorrelBoxen en eco-relatiegeschenken.