Wegwerpplastics in al haar gedaantes, sinds 3 juli jl. is het gros ervan VERBODEN! Hè lekker om dat te kunnen zeggen. We kunnen het wel van de daken schreeuwen, want wat ís dit een reuzestap zeg. Of zoals Neil Armstrong zou zeggen: “That’s one small step for man, one giant leap for mankind.” Hoe het precies met dit verbod op wegwerpplastic zit en welke single use producten je niet meer in de schappen hoeft te verwachten, lees je hier.
Waarom is er een verbod op wegwerpplastic gekomen?
First of all, plastic heeft ons jarenlang heel veel gebracht. Van tasje in de supermarkt om je boodschappen thuis te krijgen tot plastic wegwerpservies voor tijdens een BBQ-feestje (niemand wil de afwas doen, dus dit komt als geroepen). We konden ons geluk niet op, want wat kán je met plastic veel kanten op. Totdat er een donders donkere wolk kwam overwaaien: het besef dat we niet makkelijk van het spul afkomen. Weg is weg zou je denken, nou niet dus. Het is zelfs zo dat het eerste plastic afval uit de jaren ’50 niet kapot te krijgen is. Het is er nog steeds.
Okay, die plastic fles van Joost mag weten hoelang geleden (en hij weet het dus ook niet), die hoeft niet meer in z’n originele vorm hier op aarde rond te zwerven. Het ding is meer, dat plastic in minuscule mini-stukjes afbreekt. En afbreekt. En afbreekt. Microplastics wordt dit genoemd. Met het oog niet te zien, potdomme lastig op te ruimen. Het gevolg is dat we, en laten we mama botanica en haar dierenrijk niet vergeten, met een reusachtig probleem zitten opgezadeld dat met de dag groter wordt als plastics uit fabrieken blijven rollen. Mensen, the plastic soup is real.
Voor de Wereld van Morgen heeft een onderzoek gevonden dat er niet om liegt. Uit dit onderzoek blijkt namelijk dat het niet een ver-van-je-bed-show is. Europese stranden en wateren barsten van de plastics. Heel veel wegwerpplastics die na één keer gebruik (ook wel single use plastics) in de kliko worden afgedankt. Volgens de onderzoekers bestaat ruim 80% van al het zwerfvuil op zee uit kunststof. De helft hiervan is voor rekening van wegwerpplastics. Denk aan de plastic wattenstaafjes tot drinkflesjes. Materiaal dat ook nog eens vaak door dieren wordt opgegeten of waarin ze verstrengeld raken…het houdt niet op, niet vanzelf.
Een aanblik om van te huilen. En de spreekwoordelijke sluizen gaan helemaal wagenwijd open als je je realiseert dat het voor de natuur geen doen is om de giftige stoffen zelf af te breken. Resultaat: wetenschappers hebben uitgerekend dat het tot wel 450 jaar kan duren dat zo’n plastic flesje van de aardbodem is verdwenen. Dan heb je het dus over 5 generaties na nu. Harde feiten.
LEES OOK: PLASTICVRIJ LEVEN IN DE ZOMER, DE 16 BESTE TIPS VOOR JE OP EEN RIJ
Surf ook naar de ZustainaStore voor een collectie van alleen maar plasticvrije producten!
Wat houdt het verbod op wegwerpplastics in?
Waar het negatieve effect van plastics voor mens en natuur al decennia bekend is, kunnen we sinds kort eindelijk een diepdonkere bladzijde omslaan. Een ietwat rooskleuriger hoofdstuk is van start gegaan met de komst van het verbod op wegwerpplastics. Sinds 3 juli jl. zijn de Europese Single Use Plastics-regels (SUP) van kracht. Maatregelen die zijn bedoeld om al dat wegwerpplastic zwerfafval dat links of rechtsom in de natuur en wateren belanden een halt toe te roepen.
De SUP-regels verplichten ondernemingen om groene alternatieven voor single use plastics te gebruiken. Veel van de wegwerpplastics zijn officieel verboden. In Nederland, in de EU. Het einde van een tijdperk is voor deze vervuilende producten aangebroken:
- Plastic wegwerpservies; borden, messen, lepels, vorken, eetstokjes
- Plastic rietjes (uitzondering als het een medisch hulpmiddel is)
- Plastic zakken
- Plastic wattenstaafjes
- Plastic ballonstokjes
- Plastic roerstaafjes voor dranken
- Voedsel- en drankverpakking van EPS*, zoals bakjes vlees die zijn voorverpakt en koffiebekers (*piepschuim)
Zeker bedrijven die voorheen met wegwerpplastics over de toonbank smeten (want dat was wat het was), hadden er een flinke kluif aan. Opeens (nou ja, sinds 2018 bestaat het akkoord, dus dat er iets moest gebeuren, was bekend) van hun oude vertrouwde plastic producten een duurzaam alternatief vinden. Ook de groten der aarde, denk aan McDonalds tot Ikea en KLM hebben de challenge accepted. Weg met de wegwerprietjes, weg met de plastic ijsbekers. Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken heeft een beslisboom samengesteld. Handig, want zo kan je als ondernemer voor verschillende verpakkingstypes zien of deze binnen de richtlijnen van Single Use Plastics vallen.
Maar het verbod op wegwerpplastic gaat verder
De belangrijkste plastic vervuilers zijn verbannen. En daar blijft het niet bij. De Europese Commissie heeft namelijk ook bepaald dat (ook per 3 juli jl.) producten die bol staan van de wegwerpplastics een specifiek ‘plastic in product’-logo moeten krijgen. Denk aan vochtige (baby)doekjes, maandverband, tampons, tabaksverpakkingen and so on. Het logo is er om ons als consument te informeren over en bewust te maken van plastics in producten. Bewustzijn is de eerste stap naar verandering, en dus naar het kiezen voor groene alternatieven zónder het logo.
En dan is daar sinds 1 juli jl. ook nog het statiegeld à €0,15 op kleine plastic flesjes bijgekomen. Bijbehorende taak voor plasticproducenten: minimaal 90% van de plastic drinkflessen (tot 3 liter) moeten worden ingezameld voor recycling.
Dit zijn de SUP-regels die nu al gelden. Maar er ligt meer op de plank, veel meer! Heel Europa wil plastic minderen en daar horen aanvullende maatregelen bij:
- Per 5 januari 2023 gaat de vervuiler zelf op de blaren zitten. De makers die voor zwerfafval verantwoordelijk zijn, moeten de hand in eigen boezem steken. In de praktijk betekent dit dat ze moeten meebetalen aan de inzameling, het transport en de verwerking van plastic producten. En dan zijn ze er nog niet. Ook moeten ze consumenten bewust maken van het feit dat er plastic in hun producten zitten. Good luck producenten van voedsel- en drankverpakkingen, plastic tassen, ballonnen, vistuig, voedingscontainers en drinkbekers.
- Per 3 juli 2024 moeten doppen en deksels (denk aan de melkpakken tot frisdrankflessen en yoghurtbekers) aan de verpakking vastzitten. Een maatregel die ervoor gaat zorgen dat de doppen automatisch voor recycling worden ingeleverd, en het niet op de straten, stranden en in de zeeën gaat rondzwerven.
- In 2025 moet minstens 25% van een PET-fles van gerecycled plastic zijn gemaakt. Vijf jaar later ligt dit percentage op minimaal 30%.
- In datzelfde jaar moet minimaal 77% van alle plastic drinkflessen (wederom tot 3 liter) worden ingezameld voor hergebruik. Vier jaar later moet dat aantal op minstens 90% liggen.
- En last but not least, laten we niet vergeten wat de invloed van extra informatieverstrekking (en dus bewustwording) kan zijn. Vandaar ook dat de overheid haar verbod-op-wegwerpplastic steentje in de vorm van informatie over groene(re) alternatieven van wegwerpplastic gaat bijdragen. We noemen zeewier, UnPlastic (materiaal van bierbrouwafval), bijenwas, bamboe en zo zullen er nog veel meer volgen.
LEES OOK: HOE JE STOPT MET PLASTIC ETEN, TIPS OM HET TIJ TE KEREN
Member worden? Dat kan!
Heb je zoiets van: ‘ik wil het niet alleen bij informatie over verbod op wegwerpplastic houden, stuur mij liever tweemaandelijks een verrassingskit vol green goodies.’ Doen we! Member van ZustainaBox worden doe je hier (al v.a. €49,99 per jaar, net iets meer dan €4,- per maand). Als member krijg je met je persoonlijke kortingscode altijd 20% korting in onze ZustainaStore.
Daarnaast kan je natuurlijk ook (zakelijk) losse boxen kopen. Voor jezelf, vrienden, familie, collega’s of medewerkers. De keuze is reuze: van de SpringBox Premium of Regular tot BorrelBoxen en eco-relatiegeschenken.