Niet iedereen wordt heel blij van al die hippe blije vegans. Soms bekruipt je het gevoel dat vlees eten echt niet meer kan. Onzin natuurlijk. We leven in een vrije wereld en iedereen maakt zijn eigen keuzes. Als je wel wilt wennen aan een leven zonder vlees, is er veel om uit te proberen. En dat is fijn. Kies je eigen tempo en je eigen mix van plantaardig en niet. De tijd dat veganisten vreemd werden aangekeken is voorbij. En daar profiteren we allemaal van. Op menukaarten staan steeds meer veganistische opties en vegan restaurants schieten als biologische paddenstoelen de grond uit. Ook de supermarktschappen liegen er niet om: op verpakkingen pronkt steeds vaker een vegan label. Vegan is hipper dan hip en daar worden wij heel blij van. Je kan tenminste kiezen nu. Wist je trouwens dat jij ook met een week lang geen vlees of zelfs vegan producten eten al een enorme positieve impact kan maken voor jezelf, de natuur en het milieu? Step by step. Een kleine aanpassing met grote impact. Vanaf komende maandag is het weer zover: de Nationale Week zonder Vlees.
Lees voordat je begint aan deze vegetarische of misschien zelfs vegan week deze handige guide, zodat je goed voorbereid bent.
Wat betekent vegetarisch?
Belangrijk om te weten is dat je als vegetariër niet alleen vlees en vis, maar ook producten met ingrediënten van gedode dieren vermijdt. Dus als je toevallig net de gehaktballetjes uit je tomatensoep vist, ben je stiekem aan het smokkelen (you bastard!). Tenzij de bouillonbasis geen dierlijke ingrediënten bevat, bijvoorbeeld gelatine en andere producten uit het slachthuis (zoals veel E-nummers).
Open je het woordenboek van de vegetariërs, dan zie je in één oogopslag hoe veel soorten vegetariërs er eigenlijk zijn.
De meeste vegetariërs eten nog wel melk en ei. Doe jij dit ook? Dan ben je een melk-ei-vegetariër. Klinkt niet zo charmant, we know. Gelukkig bestaat er een meer chique naam om je voorkeuren aan te geven: lacto-ovo-vegetariër. Of misschien behoor je wel tot de minderheid als lacto-vegetariër (wel melk, geen eieren) of ovo-vegetariër (wel eieren, geen melk). Wat voor type vegetariër je ook bent, je bent hoe dan ook lekker bezig. Keep up the good work!
Wat betekent vegan?
Veganisten gaan nog een stapje verder dan de (inmiddels) welbekende vegetariërs. Als veganist zie je af van alle dierlijke producten, omdat hiervoor dieren worden uitgebuit. Bijen vliegen bijvoorbeeld een rondje om de aarde om een kilo(!) honing te verzamelen. Hoewel de beestjes hiervoor dus veel moeite hebben gedaan, wordt de voedingsstof meteen door de imkers verwijderd. Of wat dacht je van ‘de kip en het ei’-verhaal? Zo lijkt het leggen van een ei een natuurlijk proces, maar de meeste legkippen leggen zoveel eieren dat ze er onder bezwijken. De volgende keer kun je dus je verse muntthee met honing wel vergeten, of je gebakken eitje in de ochtend. Vegans eten dan ook volledig plantaardig. Wat plantaardig eten is? Hieronder vind je een lijstje van vegan en vegetarische producten ter inspiratie! Want onthoud, je kan zo veel kanten op met een een vegan of vegetarisch dieet. Ga voor kleur op je bord met:
- Boekweitnoedels, speltpasta of roggebloem
- Gekookte granen als gierst, gerst en rogge.
- Peulvruchten als linzen, bonen en soja
- Noten en zaden
- Seitan, tofu of tempeh
- Fruit
Een lijstje voor vegans en vega’s waar je alle kanten mee op kan. Van lunch tot diner, van ontbijt tot snelle snack. Verlang je terug naar de zomer? Wij hebben nog wel een lekker plantaardig (ijs)recept voor je!
En dan is daar soja. Even speciale aandacht voor deze peulvrucht. Als vegan of vegetariër moet je soms dealen met vervelende opmerkingen. Zo zou jij bijdragen aan de ontbossing van oerbossen, doordat veel vleesvervangers worden gemaakt van soja. Maar onthoud dit: 70% van de sojaproductie in de wereld wordt gebruikt als veevoer. Deze dieren worden vervolgens gebruikt voor de productie van vlees en zuivel. Vind je het na dit feit alsnog vervelend om soja te eten, omdat je misschien allergisch bent? Kies dan voor (groene) alternatieven zoals kokos, rijst, amandel of haver.
Veganistische lifestyle
Veganisme draait trouwens niet alleen om wat er op je bord ligt: het gaat om het mijden van dierlijke producten in de breedste zin van het woord. Dit houdt in dat veel veganisten ervoor kiezen om ook geen kleding te dragen die gemaakt is van dieren. Dus geen lederen tassen en schoenen, maar ook geen bont, suède, zijde of dons. Gelukkig bestaan er inmiddels een hoop merken met toffe vegan kleding en schoenen. Niet suf, maar juist vernieuwend en hip!
Vegan cosmetica
Ook bij cosmetica komt er helaas dierenleed om de hoek kijken. Hoewel het testen van cosmetica op dieren in Nederland al sinds 2013 verboden is, blijken niet alle make-upmerken in de Nederlandse winkels dierproefvrij. Hoe dat komt? In China is het verplicht om cosmetica op dieren te testen. En de merken die hun producten daar verkopen (en dus op dieren testen), liggen ook in Nederland in de schappen. Opletten geblazen dus. Verder gaat vegan cosmetica ook om de vraag of er dierlijke ingrediënten in gebruikt zijn. Denk aan honing, melk, bijenwas en keratine. Daarbij is het lastig te achterhalen of een dier geleden heeft. Heeft een cosmetisch product een vegan label? Dan is het vrij van dierlijke ingrediënten én niet getest op dieren. En dat aanbod wordt met de dag uitgebreider.
Waarom veganistisch of vegetarisch eten: dierenleed
Ook is het verminderen van dierenleed een reden om voortaan als vegetariërs of vegan door het leven te gaan. Kijk maar naar ‘de kip en het ei’-verhaal. Zo lijkt het leggen van een ei een natuurlijk proces, maar de meeste legkippen leggen zoveel eieren dat ze eronder bezwijken. En de haantjes? Die zijn overbodig en worden versnipperd, vergast of verdronken. Ook melk is niet zo onschuldig als vaak gedacht wordt. Zo geven koeien alleen melk als ze een kalfje hebben gekregen en daarom worden melkkoeien aan de lopende band geïnsemineerd. Pasgeboren stiertjes worden in korte tijd opgefokt voor de slacht. Toch wordt er vaak nog één diersoort vergeten, omdat deze beestjes minder knuffelbaar zijn: vissen. Regelmatig wordt – bijvoorbeeld door pescotariërs – beweerd dat zij geen pijn voelen. Maar dat is voor anderen geen goed excuus: vissen hebben net zoals zoogdieren sensorische systemen, hersenstructuren en hersenfuncties waardoor ze net zoals jou pijn kunnen lijden. Tja, genoeg redenen dus om deze dierlijke producten ook te schrappen. Gelukkig zijn er inmiddels zoveel nieuwe vegetarische en vegan producten, dat koken een steeds fijner feestje wordt.
Waarom vegetarisch of veganistisch eten: het milieu
Even een korte les over de impact van het eten van geen vlees of dierlijke producten. Laten we beginnen met het milieu. De veehouderij is verantwoordelijk voor wel 18% van broeikasgassen zoals CO2, lachgas en methaan. Onderzoek toont aan dat iedereen zijn of haar voedselgerelateerde koolstofvoetafdruk kan halveren door over te stappen op een plantaardig dieet, en dat de wereldwijde broeikasgasuitstoot voor het jaar 2050 tot wel 70 procent kan afnemen als we er allemaal voor kiezen om veganistisch te eten. Als vegan ben je dus duurzaam bezig *maakt vreugdedansje*!
Bovendien kost de productie van een stuk vlees zo’n 1800 liter water. Er worden hele regenwouden gekapt om veevoer te verbouwen en 70% van de landbouwgrond wordt bezet door veeteelt. Het zou efficiënter zijn als we dat percentage omlaag zouden schroeven en meer grond zouden gebruiken voor het verbouwen van voedsel voor mensen. Gelukkig heeft een vegetarisch én veganistisch eetpatroon al snel positieve gevolgen voor het milieu: als de vraag naar vlees afneemt, zal het aanbod ook dalen.
En hoe zit dat dan met de klimaatimpact van vleesvervangers? Vervangers van een biefstuk, kipschnitzel of hamburger die prompt de schappen meer en meer vullen? Hoewel er megaveel dierenleed wordt bespaard door een vegetarische burger te eten, is de klimaatimpact van dit soort producten vergelijkbaar met die van vlees. Wist je namelijk dat jouw favo vegetarische schnitzel voor de helft bestaat uit melk? En dat veel vleesvervangers een relatief hoog energieverbruik hebben? Met name in de teeltfase en tijdens de verwerking van het product. Quorn of tofu bijvoorbeeld hebben hierdoor een hoger energieverbruik dan Nederlands kippenvlees. Gelukkig zijn er genoeg vleesvervangers die je met een gerust hart kunt eten. Let bijvoorbeeld op een 100% plantaardig sticker.
Waarom vegetarisch of vegan eten: rechtvaardigheid
Plantaardig eten – dus voedsel dat gemaakt is van planten – helpt om ondervoeding op de aardbol te voorkomen. Als we de gewassen om slachtvee te voeden voor menselijke consumptie gebruiken, bijvoorbeeld. Daarmee stijgt het aantal beschikbare calorieën met 70 procent. Hiermee kunnen vier miljard mensen worden gevoed en van hun honger worden verlost. Stappen we over op een volledig plantaardig dieet, dan kunnen we met de opbrengst van reeds bestaande landbouwgronden zelfs 10 miljard mensen voeden.
Waarom vegetarisch of vegan eten: betere gezondheid
Hik je er tegenaan om de volgende keer de tomatensoep te laten staan? No worries, we beloven dat je wordt beloond door je lichamelijke gesteldheid. Een evenwichtige vegetarische voeding zorgt namelijk voor voldoende aanvoer van energie onder de vorm van suikers en vetten. Je krijgt dus als vegetariër voldoende voedingsstoffen binnen. Dit terwijl een voedingspatroon met veel vlees slecht vet en te veel eiwitten bevat. Hierdoor is het risico dat je te weinig voedingsvezels binnenkrijgt. Bovendien is bewezen dat vegetariërs minder lijden aan hart- en vaatziekten, diabetes mellitus en een hoog lichaamsgewicht. Op de vraag: is vegetarisch eten gezond? Zeggen we dus volmondig ja!
En is vegan eten ook gezond? Ja zeker! Veel mensen – waaronder wijzelf – voelen zich energieker en gezonder met een plantaardig eetpatroon. Eigenlijk gaan precies dezelfde gezondheidsvoordelen op voor de vegans als de vegetariërs. Met een volwaardig en gevarieerd plantaardig eetpatroon krijg je alle voedingsstoffen binnen die je nodig hebt. Dus wat houdt je tegen!
Wel raden we je aan om extra vitamine B12 te slikken. Vanwege de bestrijdingsmiddelen is de plantaardige voeding die jij eet als vegetariër of veganist niet langer een betrouwbare bron van vitamine B12. Jouw prehistorische voorouders konden trouwens prima zonder dit extra supplement. De meeste planten groeiden namelijk in een bodem met een grote hoeveelheid B12 producerende micro-organismen. Daardoor konden de gewassen deze vitamine in zich opnemen en kregen jouw voorouders genoeg voedingsstoffen binnen.
Samenvatting tips
- Door het gebruik van bestrijdingsmiddelen zijn plantaardige producten niet langer meer een betrouwbare bron van B12. Slik daarom extra supplementen om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen!
- Niet alle vleesvervangers zijn duurzaam. Let daarom bij het kopen van vegan producten op een 100% plantaardig sticker op jouw favo burger, zodat je zeker weet dat je goed bezig bent.
- Onder andere peulvruchten en noten zijn je beste vriend als vegan. Niet alleen omdat ze goed zijn voor het klimaat, maar ook voor je gezondheid.
- Melk heeft een grotere klimaatimpact dan je denkt! Het is vergelijkbaar met varkensvlees. Wees dus zuinig met melk als alternatief voor vlees.
- Vind je het vervelend om soja te eten, omdat je misschien allergisch bent? Kies dan voor (groene) alternatieven zoals kokos, rijst, amandel of haver.
Extra tips
- Stop niet meteen met vlees eten, maar bouw het af. Of stap over op een when-at-home-vegan protocol: spreek met je partner af om geen dierlijke producten meer in huis te nemen. Alleen buiten de deur mogen jullie zondigen (bron).
- Met ZustainaBox wordt overstappen naar een vegan lifestyle supermakkelijk. Als member van ZustainaBox ontvang je elke twee maanden een verrassingsbox vol (onder andere) vegan producten. Zo kun jij langzamerhand jouw huidige, vervuilende spullen vervangen voor milieu- en diervriendelijke alternatieven! Nog geen member? Klik hier en het is binnen een paar clicks geregeld.
Vegan producten in de ZustainaBox
Onze ZustainaBox is vegan proof. Hij zit bomvol vegan producten waar je echt iets mee kan. We selecteren alleen producten zonder dierlijke ingrediënten, die ook volledig dierproefvrij zijn. De eco producten in onze box zijn trouwens ook plasticvrij en hebben een low impact op het milieu. Veel beter voor alle dieren en ook stukken beter voor het milieu. Al die producten hebben bovendien een bijzonder verhaal waardoor het nog leuker wordt om ze te gebruiken. Zo laten we zien dat duurzaam consumeren heel makkelijk én leuk is!
