Al vaker is het hier ter sprake gekomen: we verspillen heel wat materialen met elkaar. Met hetzelfde gemak gooien we het in de prullenbak, waarna het – als het meezit – nog net wordt gerecycled. Voor productontwerper Bastiaan Tolhuijs begon het in 2012 te kriebelen om van het ogenschijnlijk waardeloze afval nieuwe producten te maken. Geüpcyclede producten die van waste iets waardevols maken. Lees hier zijn verhaal.
Achtergrond van Tolhuijs: Duurzaam sociaal design
In 2012 is Bastiaan in Delft afgestudeerd als industrieel ontwerper. De hele wereld lag voor hem open en dus ging hij op reis. Waar hij zeker aan het einde van zijn studie al de duurzame hoek was ingerold én hij altijd al gefascineerd was door afvalmaterialen, opende de trip zijn ogen des te meer.
“In landen als Kenia, Madagaskar en Zuid-Amerika heb ik gezien hoe de mensen omgaan met afval, iets wat mij echt heeft geïnspireerd. Neem Kenia bijvoorbeeld, daar had je markten waar afvalmateriaal als nieuwe grondstoffen werden verkocht. De mooiste (hebbe)dingen werden ervan gemaakt.”
Eenmaal terug in Nederland viel het Bastiaan op hoeveel moois wij hier weggooien. “Toen dacht ik: ‘Dat kan beter!’ We recyclen hier weliswaar producten en bestempelen het dan als ‘groen’ en ‘goed’, maar ik ben van mening dat je voordat je gaat recyclen eerst nog eens goed kunt nadenken wat er nog meer met het materiaal kan worden gedaan. In mijn ogen is recyclen goed en upcyclen beter.”
Bastiaan vindt het bizar hoe er binnen bedrijven vaak gewoon een rekensom wordt gemaakt om te bepalen hoe er met afval wordt omgegaan. “Bedrijven redeneren nu nog vaak als ‘het kost mij zoveel om het hier te laten liggen en zoveel om daar weer nieuw verkoopbaar materiaal van te maken.’
Je voelt ‘m aankomen, de meerderheid valt voor de eerste optie. Bizar als je je bedenkt hoeveel energie en materialen er zo verloren gaan. Gelukkig zijn er bedrijven die het vanuit intrinsieke motivatie belangrijk vinden om afval een tweede leven te geven. Of bedrijven die steeds innovatievere manieren van greenwashing vinden…die zijn er helaas ook.”
LEES OOK: UPCYCLING, DEZE 8 MERKEN MAKEN VAN WASTE IETS WONDERSCHOONS
Waar staat Tolhuijs voor en wat maken jullie?
In plaats van afvalmateriaal weggooien, maakt firma Tolhijs er nieuwe, waardevolle producten van. Wat begon met relatiegeschenken van waste is uitgegroeid tot een collectie van uiteenlopende producten en meubelstukken. “Toen ik begon met de relatiegeschenken van waste merkte ik dat het alleen de mensen aanspreekt die al met verspilling, met afval bezig waren, terwijl ik juíst het verhaal met kwaliteitsproducten naar mensen wilde brengen die er nog niet mee bezig zijn.
Vanaf dat moment ben ik mijn bedrijf gaan omturnen naar designmerk ‘Tolhuijs’ en heb ik gekozen om mooie, duurzame lampen te maken, waarbij ‘schoonheid’ op de eerste plek staat. Neemt niet weg dat ik natuurlijk wil dat het item van top tot teen duurzaam is, maar in eerste instantie moet het vooral mooi zijn. Op die manier komen mensen die niet per se met duurzaamheid bezig zijn bij mij.”
Bastiaan neemt het voorbeeld van een lamp die je wel boven je tafel moet willen hangen. “Dat gebeurt alleen als ‘ie mooi is en niet als het alleen van afval is gemaakt. Ik wil focussen op kwaliteit en design leggen, en als een soort Paard van Troje het duurzame verhaal bij de mensen de huiskamer in krijgen. “
Wat voor Tolhuijs begon met lampen is uiteindelijk uitgegroeid tot tafels, wandrekken en zelfs adviesrollen bij bedrijven (hoe zij hun reststromen kunnen inzetten). Omdat Bastiaan iedereen met zijn verhaal wilde kunnen bereiken, is hij redelijk recentelijk met een toegankelijk, betaalbaarder product gekomen: het boek ‘Van zooi naar mooi’. “Ja, een boek vol ideeën hoe mensen zelf met hun eigen afval creatief kunnen experimenteren. Kijk creatief naar je afval om er weer iets moois van te maken en bestempel het niet direct als iets dat in de prullenbak thuishoort, is de boodschap.”
Het boek smaakte naar meer en zo is er inmiddels ook een duurzame scheurkalender uit de koker van Tolhuijs Amsterdam gerold. “Het leek ons als team een mooi product met een knipoog in deze tijd. Van nature is een scheurkalender namelijk het tegenovergestelde van duurzaam, omdat je papier verspilt, maar ik ben van mening dat we dat goed hebben gecoverd met tips hoe je het papier opnieuw kunt gebruiken.
Het was heel leuk om telkens weer nieuwe duurzame dingen te bedenken hoe je op het gebied van alles(!) je leven groener kunt inrichten. De 365 pagina’s lenen zich er uitstekend voor om er uitgebreid over te vertellen.”
Wat is je grootste droom met Tolhuijs?
“Wat ik graag zou willen, is linken leggen tussen bedrijven met afvalmaterialen en bedrijven die heel goed kunnen verkopen. Ik zie het dan zo voor me dat ik er als creatief tussenzit die het einde aan het begin plakt. Daar ligt mijn kracht. Neem als voorbeeld bedrijven die veel placemats verkopen, daar heel goed in zijn en miljoenen aan de Xenossen van deze wereld verkopen én er zijn bedrijven met afvalmaterialen (zonweringschermen en andere materialen) die veel afvalstoffen (voor mij grondstoffen) weggooien.
Ik zou dat soort bedrijven aan elkaar willen linken: ‘Kijk bedrijf met de placemats jullie kunnen ze ook duurzaam produceren met deze afvalmaterialen.’ Ik wil de eindjes aan elkaar knopen. In werkelijkheid is het nog een lastige opgave om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen hoor, maar als ik maar een aantal van dit soort samenwerkingen in mijn leven kan opzetten, dan ben ik een gelukkig man.”
Duurzaam met Tolhuijs is één. Hoe duurzaam ben je thuis?
Het duurzame karakter van Tolhuijs Amsterdam neemt Bastiaan zo goed en zo kwaad in zijn eigen leven mee. “Ik leef klein, eet vegetarisch, heb al drie jaar niet gevlogen (met dank aan de kleine kids), momenteel kijk ik hoe – wat ook zeker met de energieprijzen te maken heeft – we minder kunnen stoken én beter kunnen isoleren. Daarbij is al mijn meubilair thuis van de straat geplukt, net als al het hout dat op kantoor is te vinden. Dat ik afval hoog in het vaandel heb staan dat blijkt en weerspiegelt zich in hoe mijn huis en mijn kantoor eruit zien.”
Bastiaan kaart aan dat zijn scheurkalender hem op veel vlakken bewuster heeft gemaakt. “Voor de kalender heb ik veel onderzoek gedaan wat mij veel nieuwe inzichten en een kritische houding heeft opgeleverd. Ik kijk bijvoorbeeld wel anders naar vliegen, biomassa en elektrische auto’s.
Om die laatste als voorbeeld te nemen: Er zit elektriciteit in, maar hoe wordt het opgewekt als er niet voldoende zonnepanelen en windmolens zijn? Precies, dan heb je nog altijd vervuilende gascentrales nodig. Dus er zijn veel dingen waar ik heel kritisch naar ben gaan kijken. De dingen die ik zelf kan doen, die doe ik natuurlijk. Wat ik het meest lastig vind? Ik heb veel gereisd, dan zou ik het wel heel moeilijk vinden om geen verre reizen meer te maken.”
Tips voor startende, eco-oké ondernemers
Inmiddels is Bastiaan zo’n tien jaar ondernemer. Wat zijn dingen waar hij tegenaan is gelopen en graag aan de nieuwe generatie ondernemers wil meegeven? “Oef, daar vraag je wat. Ik zou zo snel mogelijk een product neerzetten en proberen te verkopen ook al is het niet 100% perfect. Ga met het product onder de arm langs winkels, verkoop ze en vraag wat mensen ervan vinden. Het hoeft vanaf het eerste moment niet perfect te zijn. Blijf niet te lang achter de pc plakken, maar ga naar buiten en ga het doen!”
Nog een goede tip komt uit de hoek van de boekhouding: “Neem gelijk een accountant in de hand en ga niet al je bonnetjes de eerste periode zelf uitpluizen. Het leidt je af van waar je echt mee bezig wil zijn en gelukkig van wordt.”
En als afsluitende tip komt de founder van Tolhuijs Amsterdam met: “Word blij van wat je maakt en wees niet bang om dan opeens een hele andere kant op te gaan, zoals in mijn geval de scheurkalender. Ik vond het leuk om te doen en het gaat goed, dus waarom niet!”
Waar zijn de geüpcyclede producten van Tolhuijs te koop?
Tolhuijs verkoopt haar producten o.a. via de eigen webshop. En de duurzame scheurkalender? Die kun je ook via de ZustainaStore inslaan.
LEES OOK: WAT KUN JE RECYCLEN?