Plastic afval achtervolgt ons tout le jour. Wij van ZustainaBox (juist op die WC-eend toon) zijn het beu. En wat doe je als je het beu bent? Precies, dan ga je met 180 km/u over het toetsenbord om een plasticdossier vol te typen. Want waarom is plastic afval zo’n ding voor het milieu? Dat zit zo.
Waarom is plastic slecht voor het milieu?
In de jaren ’50 is de plasticproductie factor 20 gegaan. Waar het vandaag de dag vaak in een kwaad daglicht wordt gezet (wat deels heel terecht is, hierover zo meer), hebben we er ook maar wat een plezier en profijt van. Plastic is multifunctioneel en voor heel veel spul inzetbaar: tasjes, aluminiumfolie, verpakkingen, borden, bestek, afwasborstels, tandenborstels. Heel veel dus. Alleen dan de crux, want het probleem van plastic is tweeledig. Enerzijds heb je namelijk aardolie nodig om plastic te maken, anderzijds is plastic afval een kopzorg.
Aardolie behoort tot de fossiele brandstoffen, oftewel er zit een tax aan. Op een gegeven moment (schatting: over 40 jaar) vindt moeder aarde het welletjes geweest en is het op. Daarbij is het winnen van aardolie milieuvervuilend. Er komen veel broeikasgassen plus andere vervuilende stoffen vrij.
Het andere deel van het probleem: plastic afval. In veel gevallen is plastic een vluchtig product. We gebruiken het kort (denk aan het plastic tasje) waarna het vriendelijk wordt bedankt en in de prullenbak belandt. Zonde van de grondstoffen zou je kunnen denken. En dat is zeker waar. Maar wat denk je van het plastic afval dat zich op deze manier wereldwijd opstapelt? Jaarlijks wordt er 311 miljoen ton plastic gemaakt, waarvan het gros na één keer gebruik wordt weggegooid. Volgens Voor de Wereld van Morgen wordt hiervan slechts 5% gerecycled wat betekent dat 95% in vervuilende verbrandingsovens, op straat of in de zee belandt.
Plasticsoep: Hoe komt plastic in de oceaan?
Hoewel we plastic vluchtig gebruiken, duurt het tot wel 1000 jaar voor het van top tot teen is vergaan. Plastic worden microplastics, worden nanoplastics.
Plasticsoorten (van plastic afval tot plastics uit synthetische kleding tot minuscuul kleine stukjes plastic uit verzorgingsproducten) die in de oceaan belanden, vallen vaak in kleinere stukken uiteen. Door stromingen en UV-straling worden deze stukken plastic steeds kleiner en kleiner. De stukjes van 5 millimeter of kleiner worden microplastics genoemd. En hier geldt niet: hoe kleiner, hoe onschuldiger. Vissen en zeevogels zien deze kleine bolletjes namelijk als voer en door het op te eten zullen ze uiteindelijk doodgaan.
Bovendien blijkt dat plastic in de zee schadelijke gifstoffen aantrekt. Dieren krijgen dus niet alleen plastic binnen, maar ook giftige stoffen die aan dit plastic gehecht zijn. Zo trekt plastic ook langzaam onze voedselketen binnen. Voor meer dan de helft van de wereldbevolking is het leven in zee de belangrijkste voedselbron. Hierdoor kan plastic in de oceaan uiteindelijk ook ernstige gevolgen hebben voor onze gezondheid.
Microplastics: kleine plastic balletjes
Het plastic afval in de oceaan komt niet alleen door grote stukken plastic die we op straat gooien. Plastic zit verwerkt in de meest gekke producten die we dagelijks gebruiken. Denk aan synthetische kleding, tandpasta en gezichtsreiniger. Hier worden microbeads aan toegevoegd, hele kleine bolletjes plastic. Deze bolletjes spoelen na ons gebruik door afvoerputjes, zo weer het milieu in. Waterzuiveringsinstallaties kunnen deze microbeads namelijk niet filteren.
Inmiddels is de wereld door roekeloos gebruik van plastic bezaaid met ontelbaar veel plasticdeeltjes die je met het blote oog niet kan zien. Aangezien de collectieve wereldbevolking al decennialang aardig aan het plastic consumeren is, liegt het plastic afval er niet om. En dat is niet zonder negatieve gevolgen voor de natuur en vooral het zeeleven. Dieren in zee raken verstrikt in het zwervende materiaal, wat ze helaas vaak niet overleven. Inmiddels staat de teller op honderden diersoorten die met uitsterven worden bedreigd. Ugh.
En nee, dat is niet de enige plek waar de pietepeuterige stukjes kunststof sporen achterlaten. Neem slijtage van synthetische kleding die na een boenbeurt in de wasmachine ook miljoenen microplastics de wijde wereld in wegspoelt. Of in het wasmiddel dat je gebruikt. In veel huis-, tuin- en keukenmiddelen zit het stiekem not so stiekem verwerkt. Om het nog maar niet te hebben over microplastics in ons eten, de bodem en lucht. Ze zijn O-VE-RAL!
LEES OOK: DUURZAAM WASSEN VERSUS ‘NORMALE’ WASJES DRAAIEN, DIT WIST JE NOG NIET
Is plastic eten gevaarlijk voor de gezondheid?
Goed punt. Geloof ons op onze blauwe, groene en bruine ogen, we zouden willen dat we je een heel eenvoudig antwoord konden geven. Alleen moeten we je die verschuldigd blijven. Althans, wetenschappers weten wel het een en ander, maar tot op de dag van vandaag weten ze nog geen volmondige ‘ja’ of ‘nee’ te geven. Simpelweg is het in het duister tasten hoeveel plastics ons lichaam aankan en wat überhaupt de schade is.
Beetje logisch nadenken en luisteren naar de gut feeling vertelt dat ons lijf weinig heeft met iets niet-natuurlijks. Onderzoekers van King’s College London bevestigen het onderbuikgevoel dat het na verloop van tijd zonder twijfel een onaangename binnendringer is. Er is een batterij aan plastic die volzitten met toxische eigenschappen. De één bevat chloor, de ander lood of ander giftige getver. Deze bups aan niet-lichaamseigen stoffen eist op een gegeven moment zijn tol. Er wordt dan ook verwacht dat het op termijn ons afweersysteem mogelijk aantast.
Daarbij zagen ze in het lab van de Johns Hopkins University dat plastic eten en drinken aan het einde van de rit niet alleen je immuunsysteem, maar ook de balans van de darmflora in de was schoppen. Darmen die we als tweede hersenen van ons lichaam beter heel serieus kunnen nemen.
Verrassing is het niet en ook geen duveltje uit een doosje dat ons lichaam hunkert naar plastic vrij eten. Vraagtekens blijven alleen om hoeveel plastics het gaat, voordat het daadwerkelijk kwaaltjes en kwalen veroorzaakt. Vast staat dat het iets met ons lichaam en veel met de natuur doet. Zucht.
Oplossingen voor het plasticprobleem
Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oplossingen voor het probleem van plastic afval. Niet alleen naar hoe we de plasticsoep in de oceaan kunnen opruimen en de natuur plasticvrij kunnen maken. Nee, er zal ook een alternatief materiaal gezocht moeten worden. Plastic is namelijk niet zonder reden zo populair geworden. Je kan het in alle gewenste vormen gieten en het is ontzettend stevig. Van verschillende innovatieve materialen wordt nu onderzocht of ze plastic kunnen vervangen. Maar tot die tijd KAN je gelukkig al genoeg doen tegen plastic.
Wat kan je zelf doen tegen plastic (afval) doen?
Dit is een inkoppertje: minder plastic gebruiken is de eerste stap. Onze harten maakten dan ook op 1 juli jl. een sprongetje dat veel single-use plastic inmiddels is verboden. En daarnaast kan je bij het maken van beslissingen dagelijks de afweging maken of er ook een plasticvrij alternatief voor product ‘X’ of ‘Y’ op de markt is.
LEES OOK: VERBOD OP WEGWERPPLASTIC, DIT ZIJN DE PLASTICS DIE WE NIET GAAN TERUGZIEN
ZustainaBox doet niet aan plastic afval
Bij ZustainaBox staan we paraat om je te helpen te plasticminderen. Tegenwoordig is er een stroom aan makers met producten die de weg van plasticvrij zijn ingeslagen. Dit zijn dan ook de merken die we met liefde in ons assortiment opnemen. Nul microplastics, nul single-use plastic. Denk aan bamboe tandenborstels, natuurlijke cosmetica, herbruikbare boterhamzakjes en vervangers voor aluminiumfolie. Buy slow, choose smart!
LEES OOK – TIPS VOOR THUIS: PLASTICVRIJ LEVEN, MET DEZE 5 TIPS HAP JE MINDER PLASTIC WEG
Member worden? Dat kan!
Heb je zoiets van: ‘ik wil het niet alleen bij informatie over plastic afval houden, stuur mij liever tweemaandelijks een verrassingskit vol green goodies.’ Doen we! Member van ZustainaBox worden doe je hier (al v.a. €49,99 per jaar, net iets meer dan €4,- per maand). Als member krijg je met je persoonlijke kortingscode altijd 20% korting in onze ZustainaStore.
Daarnaast kan je natuurlijk ook (zakelijk) losse boxen kopen. Voor jezelf, vrienden, familie, collega’s of medewerkers. De keuze is reuze: van de Sweet Dreams Box (L / XL) tot BorrelBoxen en eco-relatiegeschenken.