E-nummers slecht? Die reputatie hebben ze vaak wel. Wie weet hoor jij ook bij team ‘geen e-nummer polonaise aan m’n lijf.’ Je krijgt het dan aardig te verduren in de supermarkt, want op het gros van de verpakkingen staan ze te pronken. Van vegan kaas tot chocoladereep. Maar hoe zit het nu echt met deze onruststokers die van origine juist zijn bedacht om ons voedsel veiliger te maken? Jeย leest het hier.
Mysterie ontcijferd: wat zijn e-nummers precies?
Laten we aftrappen bij het begin, want wat is een e-nummer nu eigenlijk? E-nummers zijn stoffen die aan voedingsmiddelen worden toegevoegd om de looks, smaak of houdbaarheid van deze producten te verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan kleurstoffen, smaakversterkers en conserveermiddelen. Deze extra touch aan een product kan uit de natuur worden gewonnen of kunstmatige roots hebben. Natuurlijke e-nummers worden onder andere uit groente, fruit en planten gehaald.
De ‘E’ staat voor Europees. Het nummer verwijst naar een specifieke stof. Elke goedgekeurde stof die aan onze voedingsmiddelen worden toegevoegd, krijgt een code. In 1962 heeft de voormalige EU – Europese Economische Gemeenschap – de e-nummers in het leven geroepen. Vanaf dat moment zijn fabrikanten verplicht om alleen goedgekeurde kleur-, geur- en smaakstoffen – en inmiddels ook verdikkingsmiddelen, zoetstoffen en aroma’s – aan hun voedingsmiddelen toe te voegen. Wat ze er precies instoppen, wordt achterop de verpakking vermeld. Een must!
Om je alvast een klein beetje wegwijs te maken in de wereld van de e-nummers: kleurstoffen zijn tussen de 100 en 200 gelabeld, conserveringsmiddelen zitten tussen de 200 en 300, antioxidanten krijgen een nummer tussen de 300 en 400, en tussen de 400 en 500 zitten de verdikkingsmiddelen en emulgatoren. Deze laatste klinkt enger dan dat ‘ie is. Het is namelijk een stof die helpt om twee stoffen die normaal moeilijk mengbaar zijn, te kunnen blenden.
E-nummers om voedselveiligheid te garanderenย
Zoals gezegd zijn e-nummers decennia geleden in het leven geroepen om juist de voedselveiligheid te verbeteren. Een natuurlijke en kunstmatige stof krijgt niet zomaar de classificatie van ‘e-nummer.’ Daar gaat een mega traject aan vooraf, waarin de slimmeriken van European Food Safety Authority (EFSA) kijken of de hulpstof echt in producten nodig is รฉn of het veilig voor onze gezondheid is. Er is zelfs in de wet opgenomen in welk type producten e-nummers mogen voorkomen, en wat de maximale hoeveelheid e-nummer is om toe te voegen. Voordat een e-nummer een plek in de ingrediรซntenlijst heeft bemachtigd, gaat er dus een heel proces aan vooraf. Alles om te garanderen dat wat jij binnenkrijgt veilig en niet schadelijk voor je gezondheid is. En dan nog betekent zo’n e-nummer geen garantie voor de toekomst. Het EFSA houdt namelijk nauwkeurig nieuw research in de gaten. Mocht het beeld over een bepaalde hulpstof tรณch veranderen, dan kunnen zij alsnog besluiten om de maximale dosering aan te passen of het zelfs volledig te verbieden. Dat het serieus wordt genomen, is dan ook een understatement.
Zijn e-nummers slecht voor je?
Waar e-nummers jaren geleden met de beste intentie in het leven zijn geroepen, hebben ze nu te kampen met een gigantisch imagoprobleem. Veel consumenten denken juist dat e-nummers slecht zijn voor ons lichaam, en laten en masse producten in de schappen staan waar E100, E178 of welke andere E-variant inzitten. Maar is dat wel zo terecht? Zeker niet! De kans is namelijk heel groot dat de e-nummers beter zijn gecheckt dan ons eten zelf. Van die eerste weten we door stricte procedures en strenge labcontroles wat ze doen. Zoomen we in op de natuurlijke e-nummers dan zeggen voedselexperts zelfs dat je lichaam het onderscheid niet doorheeft tussen een e-nummer en als je de stof direct uit de natuur binnenkrijgt. Het doet precies hetzelfde voor je. Kortom: e-nummers slecht? Zeker niet!
Nog even terug naar dat imagoprobleem. Volgens het Voedingscentrum zijn de negatieve verhalen die we veel over e-nummers opvangen negen van de tien keer op verkeerde conclusies en onzorgvuldige onderzoeken gebaseerd. Dan gaat het bijvoorbeeld over extreem hoge doseringen die gevaarlijk zouden kunnen zijn. Je kan nog zo losgaan, maar die hoeveelheden haal je bij lange na niet. De roddel dat e-nummers slecht zijn, kunnen we dus vanaf nu รฉcht in de prullenbak gooien. Wel is het slim om in je achterhoofd te houden dat de veiligheidscodes in vrijwel al ons voedsel zit. Alleen al in een (niet)-biologische banaan zitten al snel zo’n vijf e-nummers. Ook al eet je dus nooit geen bewerkte producten, binnenkrijgen doe je deze veilige toevoegingen toch wel. Als je echt niks, nada, noppes qua e-nummers wil binnenkrijgen, dan kan je het alleen bij water, suiker en zout houden. En of dat dat zo’n goed idee is, laten we graag in het midden. Wil je zo min mogelijk e-nummers binnenkrijgen? Stop dan vooral geen niet-biologische kant-en-klaar producten in je winkelmandje. Laat je die voedingsmiddelen gewoon lekker in het schap liggen, dan krijg je zo min mogelijk kunstmatige kleur-, geur- en smaakstoffen binnen.
E-nummers alleen ongezond voor bepaalde aandoeningen
Waar je je dus alles behalve zorgen over e-nummers hoeft te maken, zijn er mensen die wรฉl extra moeten opletten. Zo zijn er consumenten die overgevoelig zijn voor sulfiet. Kijk in dat geval extra uit met E220 t/m E228. Vooral voor mensen met astma kan dit zorgen voor overgevoeligheidsreacties, zoals ademhalingsproblemen. Better safe than sorry!ย En dan zijn er een groep mensen met de erfelijke aandoening ‘fenylketonurie’, PKU. Deze mensen moeten opletten met aspartaam. Elke mini-me wordt in Nederland door een hielprik gecheckt op deze ziekte, dus iedereen die ermee te kampen heeft, weet dit van jongs af aan. Op producten met aspartaam staat specifiek voor deze groep mensen de waarschuwing ‘bevat aspartaam’ of ‘bevat een bron van fenylalanine.’ E951 en E962 vermijden dus.
Wat hebben e-nummers met duurzaamheid te maken?ย
E-nummers kunnen van synthetische en natuurlijke komaf zijn. In dit laatste geval kan het zo zijn dat het e-nummer een dierlijke oorsprong heeft. Ben je vegan, vegetariรซr of wil je met het oog op duurzaamheid liever niet dit soort hulpstoffen binnenkrijgen, dan doe je er sowieso verstandig aan altijd het etiket erbij te pakken.
Welke e-nummers zijn niet vegan?
Nu is het wat veel gevraagd om al die e-nummers uit je hoofd te leren. Zelf werpen we dan ook vaak een blik op deze checklist met dierlijke e-nummers. Zo zie je bijvoorbeeld dat E441 in codetaal voor gelatine staat. Ondanks dat het niet meer vaak als e-nummer wordt gebruikt, geldt toch dat je het maar beter kan weten. Gelatine wordt namelijk van dierenbotten en -huid gemaakt. NO GO dus voor de vegans en andere consumenten met een hart voor duurzaamheid. En een waar je je ook goed in kan verkijken is E270, oftewel melkzuur. Dit is gewoon 100% plantaardig. Beetje misleidend, dat wel.ย ย
Van e-nummer naar ‘clean label’
Last but not leastย is er een trend gaande dat steeds meer voedingsmiddelenfabrikanten de etiketten niet vullen met e-nummers. Wat wel? In plaats daarvan wordt de volledige naam van de toegevoegde kleur-, geur- of smaakstof toegevoegd. Geen E415, maar appelvezels. Geen E250, maar snijbietsap. Hoewel het er wat smakelijker uitziet, weet je met e-nummers precies waar je aantoe bent. Een tendens om goed in de smiezen te houden.
Heb je zoiets van: โik wil het niet alleen bij informatie over groene producten houden, geef mij liever tweemaandelijks een bups green goodies op mโn deurmat!โ Dat kan.ย Member van ZustainaBox worden doe je hier. Als member krijg je met je persoonlijke kortingscode altijd 20% korting in onzeย ZustainaStore.
Daarnaast kan je natuurlijk ook (zakelijk) losse boxen kopen. Voor jezelf, vrienden, familie, collegaโs of medewerkers. De keuze is reuze: vanย Femkeโs Box Regularย ofย Premiumย tot deย Nieuwe Normaal Boxenย enย eco-relatiegeschenken.