In quarantainetijd was tout Nederland zich suf aan het bakken. En waar het in eerste instantie leek op tijdelijk tijdverdrijf, kan – nu drie maanden later – toch wel worden gesteld dat het bakken in de smaak valt. Coronakilo’s of niet, je moet jezelf kunnen verwennen met iets lekkers. Of je al volledig ingeburgerd bent in het verrukkelijk vegan bakken of het nog een ver-van-je-bed-show is, wij zijn voor je gaan onderzoeken hoe het zit met al dat bakgerei vol siliconen, teflon en andere ongein. Duurzame bakspullen, wat zijn het? Waarom doe je er verstandig aan voor jezelf, moeder natuur en het milieu? En waar kan je het kopen?
Vegan bakken, why not?
‘Als je net zo’n lekker plantaardig baksel kan maken als dierlijk, én het is ook nog eens beter voor jezelf en de natuur, waarom zou je het vegan bakken dan op z’n minst niet eens een keer proberen?’
Voordat we verder gaan over wat je aan duurzame bakspullen zoal kan gebruiken, eerst even naar vegan bakken an sich. Onder vegan bakken worden baksels verstaan waar geen dierlijke producten aan worden toegevoegd. Niets. Nada. Noppes. Misschien vraag je je af waarom je daarvoor zou kiezen. Wij hebben verschillende redenen voor een plantaardig dieet, zoals het voorkomen van dierenleed, een betere gezondheid en het verkleinen van je impact op het milieu. De veehouderij is namelijk verantwoordelijk voor het grootste deel van de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 en methaan! Door plantaardig te eten kun je jouw eco footprint flink verlagen en daar heeft de natuur veel baat bij.
LEES OOK: VEGANISME, MOET DAT ECHT 100%?
6x Vegan bakbeginselen
Vegan bakken lijkt wel even andere koek, want in vrijwel alle bekende bakrecepten worden eieren, melk en (room)boter gebruikt. Gelukkig bestaan er handige vegan vervangers voor deze ingrediënten. Hier volgen onze tips!
Tip #1: The vegan switch
Probeer zeker bij je eerste vegan baksels geen oma’s recepten in een plantaardig jasje te steken. Houd het simpel – en leuk – voor jezelf. Begin bijvoorbeeld eens met een paar recepten uit het boek Dosia bakt Vegan. Gaandeweg kom je erachter dat vegan bakken net even anders is, maar net zo lekker kan zijn. Vegan lekkers inclusief royale schep zoet of flinke lik vet. Plantaardige patisserie klinkt zo slecht nog niet!
Tip #2: Vervang niets letterlijk
Vegan bakken is even andere koek als roomboter normaal gesproken basisingrediënt #1 is. Hebben we het over bakken, dan zijn de ingrediënten waar je het eerst aan denkt waarschijnlijk van dierlijke aard: eieren, boter en melk. Maar wat blijkt? Het begint bij het juist niet letterlijk willen vervangen van de ingrediënten door plantaardige look-a-likes. Vegan bakken is gewoon anders. Het gaat erom dat je veel meer naar eigenschappen van ingrediënten gaat kijken. Wat kan je taart romiger maken? Of luchtiger? Of voller van smaak? Enfin, je snapt ‘m. Zo haal je romigheid niet uit de roomboter, maar bijvoorbeeld uit noten. Luchtigheid haal je uit bakpoeder of het kookwater van kikkererwten, aquafaba. Een tovergoedje.
Tip #3: Zet smaken extra aan
Mocht je er na tig geslaagde bakpogingen toch aan toe zijn om enkele dierlijke toprecepten plantaardig te maken, dan is het het allerbelangrijkste om te kijken naar de smaken per ingrediënt. Je kan voor de basissmaak van die o zo geliefde boterkoek niet terugvallen op de smaak van eieren en roomboter. Dit betekent dat je kiest voor ingrediënten met een hele sterke smaak. Wil je een chocoladetaart, dan zet je die smaak extra aan met veel chocolade. Een citroentaart? Extra citroen. Een kwestie van oefenen. Proeven. Oefenen. En nog meer proeven.
Tip #4: Laat energieslurpers niet non-stop loeien
Eerlijk is eerlijk, we betrappen onszelf er nog wel eens op dat die oven toch sneller is voorverwarmd, dan dat we met onze voorbereidingen zijn. Probeer waar mogelijk dan ook je keukenapparatuur slimmer te gebruiken. Wacht liever even met die oven, zodat je zomaar een half uur oventijd bespaart. Water koken? Houd de deksel erop. Je zou het misschien niet denken, maar dit bespaart zo maar eens 2 à 3 keer minder energie. En als je dan toch aan het koken bent, zet dat vuurtje of die inducatieplaat dan vooral niet te hoog. Iets met ‘geduld is een schone / groene zaak.’
Tip #5: Ga voor seizoensgebonden producten
Het zal je vast wel eens zijn opgevallen dat we de meeste gezonde groente en frivole fruit het godganse jaar door kunnen eten. Hoe dat kan? Veel van deze vitaminebommetjes worden in energieverslindende kassen gekweekt of ze worden van heinde en verre geïmporteerd. Ga liever voor seizoensgroenten en -fruit. Zo maak je met wat duurzamere keuzes en kan je voedselverspilling tegengaan. En als je dan toch gaat inslaan en je wil het 100% duurzaam doen, dan ga je voor verpakkingsvrije producten en pak je lekker even de fiets.
Tip #6: Weggooien, liever niet
Bij het merendeel van je baksels zal het je gebeuren: veels te veel van een bepaald product in huis gehaald. Zonde om de helft weg te gooien. En ook niet nodig. Heb je appelschillen over? Maak er no-waste appelchips van. Te rijpe bananen over? Bananenbrood it is. Wat je ook kan doen is het volledige recept maken. De vriezer is een allemansvriend voor elk baksel. In de vriezer ermee!
LEES OOK: VOEDSELVERSPILLING TEGENGAAN? 10 TIPS HOE JIJ HET VERBRASSEN EEN HALT TOEROEPT
Duurzame bakspullen, 8x musthaves voor in de keuken
Vegan bakkers klaar? Bakken maar! Ho, nee. Wacht! Want ook al kan je nog zo lekker aan de bak zijn, veel bakartikelen zijn niet zo onschuldig als ze eruitzien. Hoe simpel je ook op elke hoek van de straat, bij elke willekeurige buurtsuper aan al je bakspullen kan komen, als je echt voor een duurzame manier van bakken gaat, dan kan je zeker eens je bakgerei onder de loep nemen. Veel bakartikelen zijn namelijk voorzien van een kunststof anti-aanbaklaag. Een laag die vaak bomvol PTFE zit. Plyetrafluorethyleen. Vergeet die naam maar – tenzij je voor galgje indruk wil maken. In de volksmond is het beter bekend als Teflon. Een plastic. En lees je ‘plastic’ dan gaan vast al je alarmbellen als green minded persoon af. Bij verkeerd gebruik kunnen de chemicaliën loslaten. Stoffen die giftig zijn voor ons lichaam en de natuur.
* Good news gong * Gelukkig komen er steeds meer PTFE-vrije, duurzame bakmaterialen op de markt. Van bakpapier of muffin cups zonder PFAS tot bakvormen zonder kunststof. Kan jij je vegan baksels nog verder vergroenen zonder jezelf of onze prachtige planeet schade aan te brengen. Let maar op, al je zoete en hartige bakcreaties gaan nóg beter smaken. Scroll verder en lees welke eco bakspullen en plek in je keukenkast verdienen.
- Duurzame bakspullen: vermijd snijplanken van plastic
Over die plastics gesproken. Of je nu een appel schilt voor je vegan appeltaart of noten chopt, vaak zal er een snijplank aan te pas komen. Bij een plastic snijplank komen bij gebruik microplastics vrij. Niet heel vriendelijk voor je baksel, je gezondheid en de natuur. Ga je voor groen, ga dan liever voor snijplanken van hout, kurk of (biologisch) bamboe. Neem deze superduurzame snijplank van bamboe bijvoorbeeld. Vrij van hormoonverstorende en andere schadelijke stoffen, zoals BPA, ftalaten, formaldehyde, PVC en zware metalen. Een en al green goodness. En je ziet, het hoeft geen eens heel duur te zijn om voor duurzame bakspullen te kiezen. - Staafmixer, blender / keukenmachine
Waar de één het liever houdt bij een staafmixer, kiest de ander voor groot geschut met een keukenmachine. Wat je bakwensen ook zijn, ook op dit vlak kan je een verduurzamingsslag maken. Kijk bijvoorbeeld of ‘ie zo milieuvriendelijk en ‘meukvrij’ mogelijk is geproduceerd. Niets geen BPA of andere schadelijke stoffen. En qua materiaal zoek je het meest groen in de hoek van RVS. RVS kan je ja-ren op bouwen plus het is 100% recyclebaar. - Bakplaat tot bakvorm
Cakevormen tot muffinvormen, ze zitten vaak vol met niet al te milieuvriendelijke stoffen. Wil je voor duurzame bakspullen gaan? Koop dan liever veilige, eco proof materialen, zoals emaille. Bij dit materiaal ben je ervan verzekerd dat er geen schadelijke stoffen aan je ovenheerlijke baksels worden afgegeven. Lekker veilig bakken! - Bakpapier
Er is meer op bakvlak waar het er niet al te duurzaam aan toegaat. Wat dacht je namelijk van het oude vertrouwde bakpapier? Vaak zitten ook daar zogenoemde PFAS – poly- en perfluoralkylstoffen – in verwerkt. Klinkt al niet heel natuurlijk, en dat is het ook alles behalve. Nu bestaan er ruim 4000 verschilllende PFAS. Overheden verscherpen vrijwel jaarlijks de regels, omdat sommigen risico’s opleveren voor onze gezondheid en het milieu. Nu wordt er in de wandelgangen beweerd dat de stoffen die in onder andere bakpapier zitten echt geen kwaad kunnen, want anders hadden ze het winkelschap niet gehaald. Wil je toch liever kiezen voor ‘better safe than sorry?’ Er is steeds vaker ongebleekt, PFAS-vrij bakpapier te koop. Je nabijgelegen biologische winkel heeft ze vast! - Maatbeker
Je kan het op een grove gok houden of je pakt er een maatbeker bij. Wat ons betreft een onmisbare baktool. Waar je voor een plastic variant kan gaan – je snapt, niet heel milieuvriendelijk -, kan je ook een eco maatbeker van glas kopen. - Spatels
Je weet wel van die spatels waarmee je nog net al die laatste restjes uit een (meng)schaal kan halen. Alleen zijn die spatels lang niet altijd even milieuvriendelijk. Vaak zijn ze van siliconen gemaakt, zitten er hormoonverstorende en schadelijke stoffen als BPA en ftalaten in. Wil. Je. Liever. Niet. Ga liever bijvoorbeeld voor een spatel die van biologisch bamboe is gemaakt. Een onmisbare, ecologische keukenhulp. - Baking soda
Last but zeker nog least, baking soda. Wat zijn wij fan van dit spul. En wat hoort ‘ie thuis in dit rijtje van duurzame bakspullen. Je kan er alle(!) kanten mee op. Meng je bijvoorbeeld een klein schepje baking soda met wat appelazijn, dan krijg je van die lekkere fluffy baksels. Eigenlijk dus een op-en-top bakessential die een plek in je keukenkast verdient. Je koopt baking soda o.a. bij ons in de ZustainaStore.
- Bewaartrommel
Eigenlijk gaat voor een bewaartrommel hetzelfde op als bij alle andere duurzame bakspullen. Ga je voor groen, dan zet je het liefst je joker in voor chemische meuk in je bakessentials. Denk aan 100% plasticvrij, RVS, vrij van BPA, ftalaten of andere ongein. Koop bijvoorbeeld onze duurzame lunchbox. Een slimme aankopen waar je tij-den plezier van gaat hebben.
LEES OOK: 31 TIPS OM BAKING SODA TE GEBRUIKEN
Vegan bakken recepten
Genoeg gekletst. Genoeg achtergrondinformatie. Het is tijd om aan de bak te gaan met je duurzame bakspullen. Van vegan bakken met banaan tot appelmoes, en van kikkererwten tot dadels in de hoofdrol. Hieronder lees je enkele van onze finger lickin’ lekkere favorieten.
Recept: Vegan bieten-chocoladebrownies
Aan het begin van de quarantainetijd zijn we het wereldwijde web gaan uitpluizen op must-try vegan baksels. Nou, bij dit recept van de Appie is het niet bij een keer proberen gebleven. Man wat zijn ze lekker!
INGREDIËNTEN
- 5 el kraanwater
- 2 el gebroken lijnzaad
- 500 g koelverse gekookte bietjes
- 100 g pure chocolade 72% (of ga voor pure vegan chocolade)
- 75 ml traditionele olijfolie
- 120 ml ahornsiroop
- 100 g speltbloem
- 2 tl bakpoeder
- 3 el cacaopoeder
- 2 tl vanillearoma
- 250 g AH plantaardige yoghurt soja ongezoet
BEREIDING
Verwarm de oven voor op 180 ˚C. Meng het water met het lijnzaad en laat 5 min. staan. Schil de bietjes, snijd in stukjes en pureer met de staafmixer. Houd 1 el bietenpuree apart. Breek de chocolade in stukjes. Verwarm de olie in een pan, maar laat niet te heet worden. Neem de olie van het vuur en laat de chocolade erin smelten. Meng er 100 ml ahornsiroop, het lijnzaad en de bietenpuree door. Zeef de bloem, bakpoeder en cacao boven een ruime kom en meng het bieten-chocolademengsel erdoor. Roer het vanillearoma erdoor. Schenk het beslag in de ingevette vorm. Bak ca. 40 min. in het midden van de oven. Neem de brownies uit de oven en laat 5 min. afkoelen. Haal uit de vorm en laat verder afkoelen op een rooster. Meng de rest van de ahornsiroop door de plantaardige yoghurt en swirl met een satéprikker de rest van de bietenpuree erdoor. Snijd de brownies in 16 stukken en serveer met de bietenroom.
Recept: Vegan wortelmuffins
Wat is er nu lekkerder dan aan je zoete cravings tegemoet te komen zonder hard feelings. Met deze vegan wortelmuffins van smulpaap Eat.Pure.Love zit je goed.
INGREDIËNTEN
- 250 gr geraspte wortel
- 1 geraspte appel
- 50 gr glutenvrije havermout
- 75 gr boekweitmeel
- 3 el appelmoes
- 1 tl koekkruiden
- 1 tl kaneel
- 1/2 tl wijnsteenbakpoeder of baking soda (gemengd met een halve eetlepel appelazijn)
- snufje zout
- 2 el gesmolten kokosolie (of olijfolie kan ook)
- 75 ml ahornsiroop – je zou ook al genoegen kunnen nemen met het natuurlijke zoetje uit de appelmoes
- 100 ml plantaardige melk
- Noten naar keuze voor de garnering
BEREIDING
Verwarm de oven voor op 180 graden. Meng alle droge ingrediënten met elkaar. Meng alle natte ingrediënten met elkaar. Rasp de worteltjes en de appel. Voeg deze bij de natte ingrediënten en roer goed door. Meng nu de natte en droge ingrediënten met elkaar en roer nog even goed door. Schep het muffin beslag in de vormpjes en leg op iedere muffins een pecannoot. Bak de carrot cake muffins in 30-35 minuten goudbruin en gaar. Laat de muffins na het bakken goed afkoelen.
Recept: Vegan meringues
INGREDIËNTEN
- Biologische kikkererwten in pot
- 1 eetlepel citroensap
- Rasp van 1 bio citroen
- 100 gram fijne kristalsuiker of kokosbloesemsuiker
BEREIDING
Verwarm de oven voor op 100 °C. Laat de kikkererwten goed uitlekken en vang al het vocht op in een vetvrije kom. Voeg hier het citroensap aan toe. Klop het kikkererwtenvocht op met een handmixer of een keukenmachine in ongeveer 5 minuten. Voeg tijdens het kloppen langzaam de suiker en citroenrasp toe. Het mengsel is voldoende opgeklopt als je de bakvorm op z’n kop kunt houden en het er niet uitvalt. Bekleed een bakplaat met bakpapier en verdeel het schuimmengsel in kleine hoopjes. Plaats de bakplaat voor 3 uur in de oven. Zet de oven uit en laat daarna nog 1 uur in de oven afkoelen. Smullen!
LEES OOK: ICE ICE BABY – 3 RECEPTEN VOOR VEGAN IJS
P.s. Schroom niet om jouw (mis)baksels met ons te delen. Smullen we van. En stuur deze vegan baktips vooral als stille hint door naar familie, vrienden of collega’s als jij meer van team ‘Smulpaap’ bent.
Heb je zoiets van: ‘ik wil het niet alleen bij informatie over groene producten houden, geef mij liever tweemaandelijks een bups green goodies op m’n deurmat!’ Dat kan. Member van ZustainaBox worden doe je hier. Als member krijg je met je persoonlijke kortingscode altijd 20% korting in onze ZustainaStore.
Daarnaast kan je natuurlijk ook (zakelijk) losse boxen kopen. Voor jezelf, vrienden, familie, collega’s of medewerkers. De keuze is reuze: van Nieuwe Normaal Boxen in deze C-crisis tot VaderdagBoxen en eco-relatiegeschenken.