4 tips hoe je van lokaal eten de nieuwe standaard maakt

Zomerkoninkjes (ja, zelfs hartje winter) uit Spanje of een Granny Smith appel die zo 20.000 km aflegt, voordat wij er een hap inzetten. Gut o gut, groente en fruit wordt van heinde en verre ingevlogen. Nodig? Nee joh! Het is er zo langzaamaan ingeslopen om ver buiten de landsgrenzen te kijken, maar waarom zouden we als het ook dichtbij huis is te vinden. Lokaal eten wint terrein. Het scheelt niet alleen ladingen CO2-uitstoot en andere broeikasgassen, het is ook de (smaak)beleving. Let’s go loco…local!

Waarom voor lokaal eten i.p.v. voedsel van ver kiezen?

Trouw schreef er in 2006 (moet je nagaan!) al een artikel over: “Hoeveel kilometers heb ik vandaag eigenlijk op mijn bord liggen?” Zeer pakkend. Helaas staan we 15 jaar later nog steeds voor dezelfde dilemma’s. Maar hé, geen kommer en kwel. Lokaal eten is sinds een paar jaar grootse stappen aan het zetten. Meer uit de eigen regio, minder uit het buitenland. Dank voor de media en bedrijven die een boekje opendoen over ons eten. Dit heeft namelijk een tendens in gang gezet. De horde die duurzamer wil leven, vraagt zich bij het doen van boodschappen wel twee keer af welke ingrediënten het winkelmandje verdienen.

De reiskilometers van je kost liegen er niet om. Keiharde cijfers. Er is zelfs wel eens uitgerekend dat je dagelijkse maal (en dan hebben we het over slechts 1 hoofdmaaltijd) zo maar eens de 30.000 km’s aantikt. BIZAR! Of het nog absurder kan? Ja joh, gewoon nog een schep er bovenop! Het gros van de voedingsmiddelen kunnen we met al het gemak in eigen land maken. Toch is het knaplastig om tegen de buitenlandse big boys op te boksen vanwege de lage prijzen en het aanbod uit het wereldwijde voedselsysteem.

Denk je net “ha, die voedselkilometers daar ga ik me aan vasthouden?” Handjes omhoog als het zo easy-peasy zou zijn. Is het dus niet. Lokaal eten scoort zeker bonuspunten op het lagere aantal km’s, alleen dan ben je er nog niet. Transport van voedsel is slechts 5% van alle voedseluitstoot. Niet te onderschatten impact.

Maar er zijn meer factoren in het spel. Zijn die tomaten namelijk per vrachtschip, vliegtuig of trein deze kant opgekomen? Per trein kan de weg wel 3 keer zolang zijn geweest vergeleken met een volgeladen vrachtwagen. Aan het einde van de rit kan de totale uitstoot zo maar eens om het even zijn. Oftewel: Type transport weegt net zo zwaar als het aantal kilometers.

Journalist Evert Nieuwenhuis van De Correspondent kaartte voorgaande een paar jaar geleden aan. En terecht ook! Maar hij vond meer onverwachte zaken. Het is namelijk ook maar net hoe je je groenten bij de super (of boer) haalt. Met de benenwagen heb je nul komma niks geen uitstoot, met de auto weer wel (tenzij je elektrisch rijdt, dan is het ‘slechts’ de energie van het opladen).

In zijn zoektocht vond Evert een wel heel gekke situatie die des te meer bewijst dat groener eten ‘m niet alleen in de reiskilometers zit. Hij neemt het voorbeeld van het kweken van tomaten in je eigen mini-moestuin. Je denkt hartstikke lekker bezig. Ben je ook, maar niet per se duurzamer. Komt ‘ie.

Evert: “Als je zelf tomaten kweekt – en de voedselkilometers dus nul zijn – kunnen deze in theorie meer milieubelasting veroorzaken dan tomaten die je in de supermarkt koopt. Want als je een keer met de auto kunstmest haalt bij een tuincentrum, sta je meteen al op achterstand ten opzichte van grootschalige landbouw die efficiënter omgaat met water, kunstmest en andere grondstoffen.” Een situatie die niet ondenkbaar is, tenzij je voor natuurlijke compost gaat 😉

---

Lees ook – Duurzaam tuinieren en balkonieren: 18 tips om het in de groene vingers te krijgen

---

Als je bewust bezig wil zijn met de milieubelasting van je dagelijkse voedingsmiddelen, dan heb je geen goeie aan voedselkilometers alleen. Ook de manier hoe het wordt gekweekt of geteeld speelt mee. Of aardbeien groeien in de openlucht (liefst zonder bestrijdingsmiddelen, die snap je) onder de Spaanse zon of de zomerkoninkjes worden in energieslurpende (aardgas) kassen in ons eigen Westland grootgebracht. Tel je alle plussen en minnen bij elkaar op, dan kan het goed zijn dat de Spaanse schone onderaan de streep minder milieubelastend is. Volg jij het nog?

Dan is er nog de factor ‘seizoen.’ Nog zo eentje die veel invloed op de milieubelasting kan hebben. Het liefst wil onze consumptiemaatschappij altijd aardbeien, appels, blauwe bessen of spruitjes kunnen eten. Toch heeft moeder natuur ze ooit als seizoensklappers bedacht. Om ervoor te zorgen dat ze het hele jaar in de supermarkt voor het oprapen liggen, wordt het groen in energievretende koelcellen opgeslagen. Veel, schrikbarend veel uitstoot.

---

Lees ook: Duurzaam eten, 7 tips hoe je in de supermarkt groente en fruit kiest (en met de seizoenen mee-eet)

---

Lang verhaal kort (voordat het je echt begint te duizelen): over het algemeen is lokaal eten (regionaal) een dikke GO. Kijk alleen wel verder dan de voedselkilometers. Het liefst wil je van de lokale boer weten hoe de groenten en fruit zijn gekweekt. Zo krijgt in de openlucht telen een verre voorsprong op telen in kassen. En als je zo min mogelijk broeikasgassen met je voedsel wil uitstoten, dan kan je al mega stappen maken door met de seizoenen mee te eten, en vlees en zuivel wat vaker links te laten liggen.

Eén dagje per week geen vlees of zuivel staat qua CO2-besparing gelijk aan het verminderen van je voedselkilometers met 1/3. Tel uit je winst als je als vega(n) door het leven gaat.

Voordelen van lokaal eten

Lokaal eten krijgt dus – met voorgaande sidenotes helder in je achterhoofd – de voorkeur. De voordelen van lokaal eten:

• Lokaal eten is gezonder
  Waar je zou denken dat een tomaat een tomaat is, en boerenkool boerenkool, zit het net iets genuanceerder in elkaar. Stel je haalt aardbeien uit Zuid-Europa, dan zijn ze on the go hier naartoe al aardig wat voedingsstoffen kwijtgeraakt. Denk aan de reis, de weg naar de supermarkt en dan nog naar huis. Lokaal eten ligt veel sneller op je bord, waardoor de tijd tussen het oogsten en de consumptie korter is. Supervers eten dus. Beter voor het milieu, beter voor je gezondheid.
• Lekker lokaal
  Waar voedingsmiddelen een tropisch karakter kunnen hebben, betekent het niet dat het niet op Hollandse bodem kan groeien. Laat staan net zo lekker (of lekkerder) kan zijn.
• Voedselveiligheid
  Iets waar je zo 1, 2, 3 vast niet aan denkt, maar hoe minder stappen er tussen productie en consumptie zitten, des te minimaler wordt het risico op voedselverontreiniging. Wordt het eten van hot naar her gezeuld, dan is er meer kans dat er schadelijke chemicaliën en micro-organismen zich in of tussen het voedsel gaat nestelen. Hoe korter de keten, hoe kleiner het risico.
• Support de lokale economie
  Hoe dichter je bij huis koopt, hoe lokaler je uitgegeven geld terechtkomt. De boer uit de regio heeft vast net wat meer de gunfactor dan een harde werker uit de andere kant van de globe.

4 tips om meer lokaal te eten

Ha, tips. Enkelen gaan je bekend voorkomen, omdat ze een paar alinea’s terug ook al voorbij zijn gekomen. Een paar zijn nieuw. Hoe dan ook, als je lokaler wil eten, kan je op de volgende 4 dingen letten:

• Land van herkomst: Nederland
  Doe je je boodschappen in de supermarkt, werp dan altijd even een blik op de informatiebordjes bij de groenten en fruit. Je weet wel, vaak zo’n zwart bordje. Hierop staat exact waar je komkommer, bananen of papaya born and raised is. Lokaal eten betekent het liefst uit Nederland. Is die optie er niet, kijk dan naar opties uit onze directe buren.Eerder liet Evert van De Correspondent het al vallen, maar laat je niet puur en alleen beïnvloeden door het land van herkomst. Er is meer. Maar ben je in de supermarkt en wil je groen je boodschappen doen, dan is dit wel een van de basics waarmee je een eind komt.
• Buurten bij de boer
  Lokaal eten kan ook betekenen dat je bij de boer aanklopt (liefst met de benenwagen of fiets, you know what we mean). Voordeel is dat hij of zij je precies kan vertellen hoe de groenten en fruit zijn gekweekt en hoe groot de boer z’n hart voor het milieu en de natuur is. Bovendien weet je dat het vanaf de boer sneller op je bord ligt, waardoor je vers (en dus meer vitamines) groens in huis haalt. O en wat te denken van het idee dat je weet dat je geld goed terechtkomt.Naast aanbellen bij de boer ploppen er ook steeds meer boerderij- en streekwinkels op. Shops waar er een wereld van vreugde en verwennerij opengaat. En nee, die zijn niet alleen in de uithoeken te vinden. Zie het als een sustainable olievlek die zich verder en verder uitbreidt. Love it! Op de website van GoodFoodClub zie je in één oogopslag waar je bij jou in de buurt lokaal en duurzaam kan shoppen.
• Eet met de seizoenen mee
  Ook deze kwam al eerder ter sprake. Als je lokaal en met de jaargetijden mee-eet, kan je de milieubelasting van je voedsel aardig onder de duim houden. Vaak ook nog eens veel lekkerder als je aardbeien in de zomer eet, en spruitjes of boerenkool in de winter.
• Reislustige recepten
  Het is o zo verleidelijk om al etend de wereld over te vliegen. Zeker nu! Zonder CO2-uitstoot waan je je voor even in een ander continent. We feel you! Heb je een recept met exotische ingrediënten op het oog, kijk dan eens of je er ook lokale alternatieven voor kan vinden.

5 Initiatieven die lokaal eten makkelijk maken

You’re not alone! Samen met jou zijn er heel veel groendoeners die lokaler willen eten. Mooi om te zien is dat er een toenemend aantal initiatieven zijn die eten van de boer toegankelijker maken.

#1: Lokale oogstabonnementen

Eerst zaaien, dan oogsten. Waar dit duo normaal voor je door de boer uit handen wordt genomen, mag je bij een oogstabonnement zelf de handen uit de mouwen steken. Hoe het werkt? Je neemt een oogstabonnement bij een boer of tuinder, waarmee je voor het nieuwe oogstseizoen – loopt van april t/m november – zorgt dat zijn of haar kosten zijn gedekt. Over het algemeen betaal je een vast bedrag, waarmee je wekelijks toegang tot een deel van de oogst krijgt. Ha, zelf het land op en de mouwen opstropen dus.

Boert de boer tijdelijk niet goed, oftewel is de oogst door bijvoorbeeld extreme weersomstandigheden letterlijk en figuurlijk in het water gelopen, dan valt er automatisch voor jou minder te boeren. Google op ‘oogstabonnement + je regio’ en je ziet wat er voor initiatieven bij jou in de buurt zijn. Zeker als je in de stad woont en niet direct bij de boer om de hoek kan aankloppen, is zo’n oogstabonnement tóp!

#2: Boeren & Buren

Online inkopen doen bij boeren uit de streek. Boeren & Buren gaat ervoor. Wekelijks haal je je portie vitamientjes op bij de Buurderij waar je de ambachtelijke kwekers en telers ontmoet. Zij en niet de supermarktreuzen bepalen de prijzen. Eerlijke prijzen voor de boeren en daarmee een stimulans voor de lokale economie.

 

#3: Vega(n) maaltijdboxen

Gemak dient de mens. Vinden wij ook! En de bedenkers achter de maaltijdboxen die ons land rijk is ook. Mooi om te zien dat er een toenemend aantal boxen vol lokaal eten te koop is. Omdat er best wat over vega(n) maaltijdboxen te vertellen is, hebben we er een heuse blog mee volgetypt.

---

Lees ook – Lekker lijstje: 6 lokale boodschappen- en maaltijdboxen 

---

#4: GoodFoodClub

De naam viel net tussen de regels door al even, GoodFoodClub. Inzetten voor duurzaam, lokaal voedsel en daarbij de mensen erachter ondersteunen. “Van duurzame boeren tot eethuizen die koken met verspilde groenten.” Niet alleen een initiatief dat een rijke bron aan informatie over duurzaam eten uit de streek, maar ook een digitale plek om lokale adresjes te spotten. Wie weet zit er bij jou in de buurt wel een biologische boer met landwinkel of plek waar ze onbespoten groens verkopen. Pure charme!

#5: Voedsel Verbindt

Voedsel verbindt, justem. En omdat voedsel ons bij elkaar brengt, heeft Voedsel Verbindt in samenwerking met de Rabobank een app voor jou als consument, supermarkten en de horeca ontwikkeld. Open ‘m en je ziet in een paar clicks gelijk wat boeren uit Noord-Holland en Flevoland voor lokaal lekkers ze hebben. Lucky you als je in één van deze provincies woont. Kan niet lang duren, voordat de rest van Nederland ook is gecoverd.

Member worden? Dat kan! 

Heb je zoiets van: ‘ik wil het niet alleen bij informatie over groene merken en producten houden, stuur mij liever tweemaandelijks een verrassingskit vol green goodies.’ Doen we! Member van ZustainaBox worden doe je hier (al v.a. €4,99 p.m). Als member krijg je met je persoonlijke kortingscode altijd 20% korting in onze ZustainaStore.

Daarnaast kan je natuurlijk ook (zakelijk) losse boxen kopen. Voor jezelf, vrienden, familie, collega’s of medewerkers. De keuze is reuze: van de BinnenboelBox Premium of Regular tot BorrelBoxen en eco-relatiegeschenken.